Israëlische oud-minister lanceert nieuw vredesplan
Knessetlid voor Kadima en vroegere minister van Defensie Shaul Mofaz heeft zondag een nieuw vredesplan voor het Midden-Oosten gepresenteerd. Het beoogt een spoedige oprichting van een Palestijnse staat binnen tijdelijke grenzen. Mofaz zei ook bereid te zijn onder bepaalde voorwaarden met de radicaal-islamitische Hamasbeweging te willen praten.
Het plan behelst dat Israël zich binnen een jaar terugtrekt uit 60 procent van de Westelijke Jordaanoever. In het ontruimde gebied zullen de Palestijnen een eigen staat binnen voorlopige grenzen krijgen. Israël gaat met de Palestijnen onderhandelen over de definitieve grenzen. Mofaz hoopt de grote Israëlische nederzettingenblokken op de Westoever bij Israël in te lijven. De Knesset zal een wet uitvaardigen om kolonisten te compenseren die in afgelegen nederzettingen wonen en die Israël gaat ontruimen.Mofaz is bereid met de Hamas te praten als deze aan de voorwaarden voldoet die het zogenaamde Kwartet (de VS, EU, Rusland en de VN) heeft gesteld. Die voorwaarden zijn: erkenning van Israëls bestaansrecht en van de gesloten akkoorden tussen Israël en de Palestijnen, en stopzetting van de terreur tegen Israël.
Zegslieden van Hamas hebben het voorstel van Mofaz inmiddels verworpen. „Hamas zal niet onderhandelen met Israël”, liet woordvoerder Fawzi Barhoum weten.
Mofaz is de tweede man binnen Kadima. Volgens politieke waarnemers is zijn plan mede bedoeld om zijn positie tegenover de huidige leider van de partij, Tzipi Livni, te versterken. Hij wil bij de volgende partijverkiezingen het leiderschap van haar overnemen.
Mofaz presenteerde zijn ideeën op een moment dat het vredesproces tussen Israël en de Palestijnen muurvast zit. De Palestijnse leider Mahmud Abbas heeft vergaande vredesvoorstellen van de vorige Israëlische regering van Ehud Olmert verworpen. Hij wil het overleg met Israël pas hervatten als de huidige premier Benjamin Netanyahu (van Likud) de bouw van nieuwe huizen stopzet in de nederzettingen. De regering van Netanyahu wil deze eis niet inwilligen. Netanyahu kreeg vorige week steun van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Hillary Clinton. Zij accepteerde het argument van Netanyahu dat er nooit eerder voorwaarden vooraf zijn gesteld bij vredesbesprekingen. Abbas werpt echter tegen dat hij geen voorwaarden vooraf stelt, maar dat Israël zich moet houden aan de zogenaamde routekaart voor de vrede. Dit uit april 2003 daterend vredesplan bepaalt dat Israël de nederzettingen moet bevriezen en de illegale buitenposten van de nederzettingen ontmantelt.
Abbas zei vorige week donderdag dat hij zich geen kandidaat zal stellen bij de Palestijnse verkiezingen op 24 januari. Hamas heeft overigens ook laten weten niet mee te zullen doen aan de verkiezingen.
Het is mogelijk dat Abbas toch in de politiek blijft als Netanyahu alsnog besluit de nederzettingen te bevriezen. De kans dat dit gebeurt met de huidige rechtse coalitie is echter gering. De Palestijnse leider klaagde gisteren tijdens een tour op de Westoever dat Israël geen vrede wil, de uitbreiding van de nederzettingen niet wil stopzetten en geen tweestatenoplossing wil. „Ik weet niet wat de Israëliërs wel willen”, aldus Abbas in Bethlehem.
Het gevaar voor Israël is dat de Palestijnse Autoriteit in elkaar stort. Volgens Palestijnse bronnen zal het gehele Palestijnse kabinet opstappen bij Abbas’ vertrek. Het gevolg kan zijn dat de Palestijnse Autoriteit desintegreert en dat de Palestijnen Israël als bezettende macht verantwoordelijk houden voor het dagelijkse bestuur. Ook is het mogelijk dat de steun onder Palestijnen voor een eenstaatoplossing toeneemt. Mofaz waarschuwde gisteren niet voor niets dat stilstand gevaarlijk is. De tijd werkt volgens hem niet in Israëls voordeel. „Steeds meer partijen wereldwijd zijn voor de optie van een tweestatenoplossing”, aldus Mofaz.
Maar de geluiden uit de Palestijnse gebieden zijn tegenstrijdig. Zo heeft de Palestijnse premier Sallam Fayyad een plan ontworpen om in 2011 een onafhankelijke Palestijnse staat op te richten in de Gaza en op de gehele Westelijke Jordaanoever, inclusief Oost-Jeruzalem. Israël vreest dat het geïsoleerd raakt als zo’n voorstel furore maakt.