Dat geldt het meest recent voor Opel. Het lijkt erop dat het optreden van Kroes heeft bijgedragen tot de beslissing van General Motors (GM) om genoemde dochter toch niet van de hand te doen. Onze oosterburen zijn boos over die koerswending van de Amerikaanse multinational. Zij vrezen de sluiting van Opelvestigingen op hun grondgebied, met verlies van duizenden arbeidsplaatsen.De VVD-politica waakt over een eerlijke concurrentie. Staatssteun keurt zij alleen goed als die van tijdelijke aard is en als het betrokken bedrijf met een herstructureringsplan aannemelijk maakt dat het straks weer op eigen kracht verder kan. Belastingmiddelen mogen niet gebruikt worden om de ontvangende partij een voordeel te verschaffen op branchegenoten, evenmin om in eigen land banen te behouden ten koste van werkgelegenheid elders in Europa.

In september rolde een principeakkoord uit de bus over de overname van Opel door een consortium van het Canadese Magna, producent van auto-onderdelen, en de Russische Sberbank. De regering van bondskanselier Merkel stelde 4,5 miljard euro aan noodkredieten uit de schatkist beschikbaar.

Later verklaarde zij dat die faciliteit er eventueel ook voor een andere koper zou zijn. Dat deed zij onder druk van Kroes, die vermoedde dat de financiële toezegging exclusief was gekoppeld aan een transactie met Magna, dat de beste waarborg bood voor zo weinig mogelijk ontslagen in Duitsland. GM hoopt nu dat het kan rekenen op eenzelfde hulpoperatie vanuit Berlijn. Waarschijnlijk mede tegen die achtergrond besloot de raad van bestuur van de noodlijdende autofabrikant uit Detroit afgelopen dinsdag een streep te halen door de deal met Magna.

Een aantal grote banken ondervond in de voorbije periode eveneens hoe ver de arm van Kroes reikt. Ook Nederland ontsprong daarbij de dans niet. De afkomst van de commissaris betekent niet dat wij worden ontzien. Minister Bos weet daar uit de onderhandelingen met haar alles van.

Zo liet ING in dit verband weten dat het de verzekeringstak volledig gaat afstoten. Dat leidt te zijner tijd tot nagenoeg een halvering van de balans. ABN AMRO op zijn beurt weet zich gedwongen dochter HBU te verkopen, anders bezit het in de ogen van Brussel een te dominante positie in bepaalde marktsegmenten en krijgt het geen groen licht voor de fusie met Fortis.

Kroes accepteert dat financiële conglomeraten die als gevolg van de kredietcrisis in problemen raakten met staatssteun gered werden, maar zij verbindt daaraan wel voorwaarden. Er mag geen concurrentievervalsing optreden. Concerns die draaien met geld van de overheid dienen daartoe activiteiten in de etalage te zetten.

Eerder kondigde in Duitsland Commerzbank een enorme desinvestering aan. Deze week was de Britse bankwereld in het geding. Twee van de voornaamste spelers, Royal Bank of Scotland en Lloyds Banking Group, moeten flinke delen van hun bedrijvigheid afsplitsen.

Het Nederlandse kabinet heeft tot dusver geen kandidaat aangewezen voor de nieuwe Europese Commissie. De kans dat Kroes aanblijft, is uiterst klein. Haar werk in Brussel zit er bijna op, maar haar beleid zal nog lang sporen trekken.