Dr. P. Korteweg (RD van zaterdag) wijst terecht op de noodzaak van het ontwikkelen van een christelijke visie op hedendaagse kunstuitingen. Volgens dr. Korteweg is esthetiek een strikte voorwaarde voor een kunstwerk. Uit het artikel maak ik op dat hij hierbij doelt op een fysieke esthetiek die voortkomt uit een combinatie van onder andere vorm, kleur en compositie. Omdat in conceptuele kunst deze fysieke esthetiek geen prioriteit heeft, verwerpt hij die.Ik ben van mening dat de esthetische kwaliteit van een kunstwerk niet per definitie gelegen hoeft te zijn in het uiterlijk van het werk. De esthetische kwaliteit kan evengoed gelegen zijn in de conceptuele dimensie van het kunstwerk. Helaas vinden veel christenen het nogal moeilijk om deze meer abstracte esthetiek te herkennen.

In het verleden was kunst vooral een middel om religieuze of politieke ideeën over te dragen. Zo werden kunstenaars ingezet om Bijbelse geschiedenissen te communiceren naar een ongeletterd publiek. Hoe graag wij misschien ook vasthouden aan dit verkondigende karakter, de hedendaagse kunstenaar heeft andere motieven. Kunst is veel meer een zoeken en een vragen geworden. Alleen in het bewustzijn van een veranderde motivatie kunnen we zinvolle uitspraken doen over hedendaagse kunst.

Spiegel

Een van de eerste en tevens bekendste uiting van conceptuele kunst is het werk van de Franse kunstenaar Marcel Duchamp. Hij maakte alledaagse voorwerpen zoals urinoirs tot kunst door deze te signeren en in het museum te zetten.

Wanneer het werk van Duchamp op esthetische kwaliteiten of ambachtelijkheid beoordeeld zou worden, bleef er nog maar weinig van over. Feit is echter dat het werk een niet te onderschatten bijdrage heeft geleverd aan het debat over wat kunst nu eigenlijk is en zou moeten zijn.

Kunst is een spiegel van de tijdsgeest. Wanneer thema’s als seksualiteit, geweld of banaliteit (Duchamp) aandacht krijgen binnen een kunstwerk, betekent dat niet per definitie dat de kunstenaar deze zaken propageert. Hij maakt expliciet wat hij in zichzelf en in de wereld om hem heen ervaart. Door kunst worden geconditioneerd gedrag en de ethiek bevraagd en ter discussie gesteld. Het zou jammer zijn wanneer christenen zich buiten deze discussie plaatsten enkel omdat zij hedendaagse kunst op dezelfde wijze willen interpreteren als traditionele kunst.

Kunstenaars zoeken graag grenzen op. Daarom komen we in de kunst zo vaak dingen tegen die door een christen als zeer ongepast en onsmakelijk worden ervaren. Toch valt er ook voor de christen veel te beleven in de wereld van de hedendaagse kunst, maar waakzaamheid is geboden.

De auteur studeert aan de Design Academy Eindhoven.