“Bankierisme” is elke vorm van roekeloos gedrag, gebaseerd op egoïsme, waarbij de aansprakelijkheid voor dit gedrag laconiek wordt afgewenteld op derden, die slachtoffer zijn van dit gedrag. Een duidelijk voorbeeld is de bankierswereld, waar aansprakelijkheid voor egoïstische handelingen wordt afgeschoven op anderen. Maar wat zegt de politiek? Juridisch gezien hebben we geen basis om bankierisme aan te pakken. In plaats daarvan kiest men voor het rookgordijn van de moraal. Discussies over moraal leiden doorgaans tot niets. De moraal heeft het nog nooit gewonnen van geldzucht.Het is goed om ons af te vragen of bankierisme niet de verzwegen basis is van ons westerse kapitalisme. Moet dit verziekte kapitalisme niet bij de wortel aangepakt worden, nationaal maar ook internationaal? „God Zelf noemt ook dieverij alle boze stukken en aanslagen waarmee wij het bezit van onze naaste denken naar ons toe te kunnen halen” (Heidelberger Catechismus, Zondag 42).

Is het meest typerende kenmerk van het huidige kapitalisme niet dat het –wereldwijd– onder alle omstandigheden zo werkt dat de armen steeds armer en de rijken steeds rijker worden? Hier zitten we midden in het stuk der ellende: onbekwaam tot enig goed en geneigd tot alle kwaad. Dit klemt des te meer als we moeten vaststellen dat het bankierisme ons allen min of meer heeft aangetast.

En wat te denken van milieubankierisme? We stoken, roken en vliegen voort. En wie draaien er op voor de gevolgen? Het ziet ernaar uit dat de klappen vooral vallen in de hoek van de meest kwetsbare mensen op deze planeet, inclusief ons eigen nageslacht.

Echtscheiding

En dan is er het sociaal bankierisme. Immanuël Kant propageerde dat de moderne mens moest uittreden uit zijn onmondigheid. Je eigen verstand is de bron van alle gezag. Hier liggen de wortels van de moderne anarchie in kerk en wereld. We maken zelf wel uit aan wie of wat we zullen gehoorzamen of niet. De democratie schuift steeds meer op in de richting van anarchie en puberale partijpolitiek.

Anarchie vernietigt de sociale structuur van een land. Wie de sociale infrastructuur van een land verbreekt (familie, huwelijk en gezin), vernietigt de humaniteit en bevordert asociaal gedrag. We zijn zo ‘mondig’ geworden dat we een zinnige relatie niet langer dan een jaar kunnen volhouden.

Ten slotte is er het echtscheidingsbankierisme. Ik zal nooit het kleine jochie vergeten dat de hele dag zat te huilen in de klas omdat hij zijn pappa al een paar weken niet meer gezien had. Echtscheiding is een vorm van ernstige kindermishandeling waarnaar geen enkele rechter omkijkt. Auteurs van kinderboeken propageren het als normaal. Soapseries indoctrineren de tv-kijker. Echtscheiding is heel gewoon! Het overkomt je. Je kunt er niets aan doen.

Achteloos worden de consequenties afgewenteld op de andere partij, op kleine kinderen. Een pedagogische tik wordt voor onmenselijk gehouden. Waarom echtscheiding niet? Hoelang gaan we er nog mee door om een sociale puinhoop voor te stellen als een paleis van modern ‘menselijk’ denken?

De auteur is lezer te Ede.