De minister was speciaal voor de commando-overdracht van generaal Mart de Kruif naar Kandahar gekomen. De Kruif voerde het afgelopen jaar het bevel over ruim 40.000 NAVO-troepen in de zes zuidelijke provincies van Afghanistan. Hij bedankte gisteren zijn troepen en, in het Afghaans, de Afghaanse ‘brothers in arms’. “Ik kan u niet zeggen hoe trots ik ben om met u te hebben gediend.” Met het gebed van een mullah werd de ceremonie geopend. Van Middelkoop: “Dan realiseer je je dat je midden in Afghanistan zit.”Op de gigantische militaire basis in het zuiden van Afghanistan bezocht Van Middelkoop gisteren een kerkdienst in de Echo’s – het vroegere protestants militaire tehuis. Dominee Van Sintmaartensdijk stond stil bij “alle gestorvenen die wij missen.” Hij noemde de namen van de vier Nederlandse militairen die dit jaar in Afghanistan omkwamen. De Kruif vroeg tijdens zijn ceremonie een minuut stilte voor de ruim 3000 Afghaanse militairen en 284 coalitiemilitairen die onder zijn bevel sneuvelden.

Er is hier de laatste weken bijna iedere dag een uitvaartceremonie.

Van Middelkoop: “De directe menselijke werkelijkheid van de getallen laat me niet onberoerd. Ik heb het zelf meegemaakt met zes Canadezen die werden weggebracht. Indrukwekkend is het afscheid door de militairen. Waardig.”

Krijgt Nederland nog eens zo’n militaire toppositie als van De Kruif?

“Daar is geen zinnig woord over te zeggen. Het is wel historisch dat deze Nederlandse generaal een jaar lang over zoveel militairen het commando voerde. Dat hangt natuurlijk niet af van de toevallige kwaliteiten van de man, het zegt ook iets over de militaire mogelijkheden. We denken als Nederland veel te klein over onszelf.”

Zit dat in onze genen?

Lachend: “Het Calvijnjaar is bijna voorbij. De gemiddelde Nederlander en het gemiddelde Tweede Kamerlid heeft er geen idee van wat de zwaarte en verantwoordelijkheid van een dergelijke functie is. En met welke intrinsieke toewijding dat werk wordt gedaan.”

In een land dat geen fatsoenlijke verkiezingen kan organiseren.

“Enkele zorgen zijn wel gewettigd. Verkiezingen zonder fraude of gedoe zijn voorwaarde voor een goed gelegitimeerde overheid. De Afghaanse president moet onbetwist gezag hebben. Hij moet fraude en corruptie bestrijden.”

Het hoeveelste bezoek is dit aan Afghanistan?

“Dit is mijn zesde keer. Iedere keer als ik weer op Kamp Holland kom zie ik dat er weer een Vinexwijk bij is gezet. We hebben wortel geschoten in Uruzgan.”

Hoe lang nog?

“Het is cruciaal dat ISAF, de NAVO het vertrouwen houdt en hier blijft voor een langere periode. De kans dat ik of een andere minister van Defensie volgend jaar weer op Kandahar zit is reëel.”