Het artikel van dr. Paul, roept –heel postmodern– veel vragen op. Hoewel het zonder meer waar is dat christenen de vertaalslag moeten maken van de waarheden van Gods Woord naar het leven van vandaag, roepen de termen ”contextualisering” en ”postmodern gereformeerd” vooral verwarring op. Die wordt met name veroorzaakt door de keuze van de auteur om postmodernisme niet te zien als synoniem voor relativisme, maar het begrip –naar mijn mening onaanvaardbaar– te versmallen tot wat hij noemt „een knagend gevoel van verandering.”Het gaat bij het postmodernisme fundamenteel om de vraag naar de waarheid. De andere aspecten van het postmodernisme, zoals verlegenheid, authenticiteit en individualiteit, zijn hiervan afgeleid. Waar de modernist bij de zoektocht naar waarheid uitkomt bij de ratio, daar komt de postmodernist uit bij de context. Met andere woorden: bij het modernisme heerst de ratio over de waarheid, bij het postmodernisme is de waarheid volkomen afhankelijk gemaakt van de context.

Ook bij de Reformatie gaat het ten diepste om de vraag naar de waarheid. De reformatoren komen daarbij uit op de drie sola’s. Ze beleden het sola Scriptura: „Wij hebben het profetische Woord dat zeer vast is” (2 Petr. 1:19). Niet de rede, niet het gevoel, maar sola fide: „Het geloof nu is een vaste grond der dingen die men hoopt” (Hebr. 11:1). Niets uit de mens of uit welke aardse context dan ook, maar sola gratia: „En al deze dingen zijn uit God” (2 Kor. 5:18). Hier is niets relatief, niets contextafhankelijk, maar alles is vast en zeker in het welbehagen van de eeuwige God, en in Zijn openbaring aan ons mensen, door Zijn Woord en door Zijn Geest.

Ten dele

Ik twijfel er niet aan dat Paul dit onderschrijft, maar juist daarom zie ik in de combinatie postmodern-gereformeerd niets dan verwarring. Wie met een postmoderne bril de Bijbel leest, vindt daar vooral vragen en onzekerheden, die wat de lezer betreft in zichzelf waardevol zijn, en kunnen blijven bestaan zonder antwoorden en zekerheden. Gods Woord spreekt echter in heel andere termen over zichzelf (zie bijvoorbeeld 2 Tim. 3:16-17). De Bijbel geeft wél antwoorden op de vragen die hij oproept. Dat wij de antwoorden niet vinden, of dat in verschillende tijden verschillende antwoorden gevonden zijn, komt door de verduistering van ons verstand. Wij „kennen ten dele” (1 Kor. 13:9).

Door te sterke nadruk op de betrokkenheid van de waarheid op de context, verwijderen we ons van die waarheid, omdat deze buiten onze context ligt. Het postmodernisme moet daarom als paradigma niet omarmd, maar bestreden worden. De termen ”postmodern” en ”gereformeerd” verhouden zich tot elkaar als de duisternis tot het licht.

De auteur is docent ict aan het Hoornbeeck College.