„Geld blijft de kern van ons bestaan”, zegt GWK-directeur W.J. van den Heuvel. Vanuit het GWK-hoofdkantoor in Diemen leidde hij de operatie die een instelling die leefde van het wisselen van geld moest laten overleven in een nieuwe, vijandige omgeving. Want zo valt de eurozone wel te bestempelen. Verdwenen zijn zometeen de reizigers die guldens willen omzetten in marken, franken, lires en peseta’s. Van de grenskantoren gaan er negentien dicht – de toekomst ligt op het station. „Per dag komen gemiddeld 1,4 miljoen mensen langs onze deur. Dat is goud waard.”

De invoering van de euro zou voor GWK, een dochter van bank/verzekeraar Fortis, een batenverlies van 60 miljoen gulden hebben betekend. Tenminste, nuanceert Van den Heuvel, bij ongewijzigd beleid. „Als wij ons niet hadden voorbereid, zou dat het einde van GWK hebben betekend. Toen eenmaal duidelijk was, dat onze voornaamste bron van inkomsten zou opdrogen, moesten we optreden. Eind 1997 hebben we daarom een reorganisatie in gang gezet. Met dat doel ben ik binnengehaald. Ik heb veel problemen gehad, maar daarbij zat geen onbegrip bij het personeel over de noodzaak tot ingrijpen.”

Onderweg
Om het voortbestaan van GWK te verzekeren, keken Van den Heuvel en zijn medewerkers de afgelopen vier jaar hoe het kostenniveau drastisch naar beneden kon. „Een gat van 60 miljoen vul je niet zomaar.” Verder namen ze de bestaande portefeuille aan GWK-activiteiten onder de loep, om te bepalen welke in de nieuwe situatie konden worden aangehouden. Ten slotte gingen ze op zoek naar mogelijkheden om het assortiment uit te breiden.

„Dat betekent in wezen een totale cultuuromslag. We waren geldwisselaars, mensen die passief achter kogelvrij glas zaten. Mensen die naar het buitenland op vakantie gingen, konden moeilijk om ons heen. Neem belangrijke grensovergangen als Berg (richting Oberhausen) of Hazeldonk (richting Antwerpen). Daar zat natuurlijk een GWK. Als mensen gingen vliegen, konden ze op Schiphol bij het GWK terecht. Wij waren anders dan andere banken. We hadden alles op voorraad. We waren altijd open.”

De aanpassing van het kostenplaatje is geslaagd. Vergeleken met vier jaar geleden, liggen de operationele kosten structureel 45 miljoen gulden lager. GWK-bedrijven in Hongarije en België gingen van de hand. Een internationale groothandel in bankpapier met vestigingen in Bahrein en Londen werd gesloten. En door de complete bankformule van GWK –„Wij boden consumptief crediet, bij ons kon je sparen en beleggen en nog meer”– kwam een dikke streep te staan

Tevens verdwenen 800 van de 1200 arbeidsplaatsen. „Het hoofdkantoor in Diemen was tot de nok toe met mensen gevuld. Daarvan is een derde over”, maakt Van den Heuvel de ingreep wat minder abstract. Overigens is GWK erin geslaagd de meeste overtollige werknemers –degenen die in de reorganisatieterminologie niet „fit” zijn verklaard– aan ander werk te helpen. „Gelukkig hoefden wij niet voor een dubbeltje op de eerste rang te zitten. Er ligt een goed sociaal plan. Ons personeel heeft een omslag moeten maken. Iedereen heeft een uitvoerige verkooptraining ondergaan.”

Voor GWK ’oude stijl’ in de plaats kwam een nieuwe formule. „Belangrijkste kurk voor onze toekomst is dat we goed blijven in financiële dienstverlening. Alle banken zijn bezig hun klanten het kantoor uit te jagen. Wij gaan ervan uit dat er altijd behoefte zal blijven bestaan aan cash geld. Mensen kunnen bij het GWK geld storten, cheques verzilveren, geld wisselen. We richten ons op de moderne consument die onderweg is.”

Een activiteit waarvan veel wordt verwacht, is het sterk aan populariteit winnende ”money transfer”. „Vanuit onze vestigingen kun je binnen tien minuten onder garantie naar meer dan 40.000 plekken ter wereld geld overmaken”, zegt Van den Heuvel trots. Veel allochtonen maken gebruik van de mogelijkheid telefonisch geld door te sluizen. Om die reden heeft GWK enkele nieuwe kantoren geopend op plekken waar veel allochtonen wonen.

Van den Heuvel spreekt met klem tegen dat in sommige kringen wel bijzonder dankbaar gebruik wordt gemaaakt van money transfers, en wel om grote sommen geld ongemerkt weg te kunnen sluizen. „Wij staan onder volledig toezicht van De Nederlandsche Bank, en genieten een goede reputatie. GWK is de grootste melder van ongebruikelijke transacties, puur omdat onze mensen daarop zijn gespitst.”

Verder biedt het GWK een scala aan activiteiten, zoals ticketing voor evenementen, stedenreizen, reisverzekeringen en last minute hotelreserveringen. „In zekere zin zijn we omgeturnd van geldwisselaar tot detailhandel. Wij bieden reizigers impulsachtige dingen. Zo hebben wij de vijf meest gangbare mobiele telefoons achter de vitrine.” Omdat geld de hoofdzaak blijft, blijven de medewerkers achter kogelvrij glas.

Jaloers
En het imago? Dat is het laatste waarover Van den Heuvel zich zorgen maakt. „Afgelopen vier jaar ben ik bestormd door allerlei consultants die zeiden: Als je toch gaat veranderen, raden wij een nieuw logo en imago aan. Daar heb ik continu nee tegen gezegd. GWK heeft een naamsbekendheid van 89 procent. Het publiek vereenzelvigt ons met op vakantie gaan. Legio grote bedrijven zijn daar stinkend jaloers op.”

„Door onze computersystemen aan die van onze partners –MoneyGram, bijvoorbeeld, een bedrijf dat money transfers verzorgt– te koppelen, zitten we als een spin in het web. GWK heeft daarmee een concept dat uniek is voor de Nederlandse markt. We hebben een nieuwe toekomst gecreëerd. En nu maar afwachten.