De belangrijkste gasten aan boord zijn de 114 ex-bewoners van de grond waarop de laatste Schiphol-uitbreiding vorm kreeg. Enkele anderen bleven weg: vliegangst. Een ouder echtpaar woonde 42 jaar lang pal onder de Kaagbaan, maar ging zelf nooit eerder de lucht in. Zij: „Ik was zo verschrikkelijk zenuwachtig. ’k Heb er amper van kunnen slapen vannacht. Maar ik had het ook echt niet willen missen.”

Bart van Reeuwijk, inmiddels 53 jaar, was 48 toen hij in augustus 1998 verhuisde naar een akkerbouwbedrijf in de Noordoostpolder. Na vijf jaar onderhandelen met Schiphol. „Ik kon toch nog niet stoppen met werken?” Samen met zijn broer runde hij een bedrijf van 70 hectare naast de luchthaven. Toen de plannen voor de vijfde baan concreet werden, moest hij weg. „Toen mijn vrouw en ik in 1974 trouwden en het huis betrokken, zeiden we tegen elkaar: We richten het simpel in, want we zullen binnenkort wel weg moeten.” Er zou nog bijna dertig jaar overheen gaan voordat de nieuwe baan er lag. De eerste ritselingen rond de uitbreiding dateren van vijf of zes jaar daarvoor.

De familie Van Reeuwijk behoort tot de zwaarst getroffenen. „Onze hele familie moest weg. M’n ouders, broers en schoonzussen. Weg van de grond waarop mijn 79-jarige moeder 55 jaar lang woonde en werkte.” Financieel is de akkerbouwer er niet slechter van geworden. „Ik voel me niet tekortgedaan, maar we hebben er soms wel hard aan moeten trekken. Vaak ging het echt hard tegen hard. Toezeggingen werden later soms glashard ontkend.” Een van zijn collega-boeren raakte door alle procedures zo geïnspireerd dat hij onderwijl de diploma’s haalde voor makelaar-taxateur.

Tot onteigenen kwam het bij Van Reeuwijk niet, bij veel anderen wel. Zeker toen ook Rijkswaterstaat mee ging doen vanwege grondaankopen voor de aanleg van de A5, de nieuwe verbindingsweg tussen de A9 en de A4, die parallel loopt aan de Polderbaan. Rijkswaterstaat was veel krenteriger dan Schiphol, zeggen veel boeren.

Van Reeuwijk: „Het moeilijkste toen we verhuisden, was dat onze oudste dochter hier achterbleef. En omdat veel van de familie hier nog in de buurt woont, moeten we soms wel drie keer in de week op en neer.” De teelt op hun nieuwe plek verschil niet veel van die van hier: vooral pootaardappelen.

In totaal moesten 32 woningen en boerderijen en 11 bedrijfspanden wijken voor de aanleg van de vijfde baan. Ruim 24 jaar woonde het gezin Van Reeuwijk met uitzicht op de vierde, de Zwanenburgbaan. „Alles wat in al die jaren door ons is geïnvesteerd, is netjes terugbetaald, tot aan de betonweg toe, die er pas een paar jaar lag.” Op de plek waar ze woonden, hadden ze weinig last van de vliegherrie. „Wij vonden al dat stijgende en dalende vliegverkeer wel mooi om te zien. Als je er niet van houdt, moet je ergens anders gaan wonen. We zijn daar heel nuchter over.”

Onder de genodigden aan boord zijn ook twee oud-president-directeuren van de luchthaven, Smits en Den Besten. De laatste werd vooral bekend vanwege zijn acht tropenjaren bij de Nederlandse Spoorwegen, die volgden op zijn Schiphol-periode. „Toen ik hier in ’92 zat, was de ruwbouw voor de derde terminal net klaar. De eerste Golfoorlog zorgde ervoor dat we in dat jaar voor het eerst in de historie minder passagiers vervoerden. We zaten toen op 18 miljoen luchtreizigers per jaar, tegen 40 miljoen nu.”

Als de 767 eenmaal weer veilig aan de grond staat, en is natgespoten door twee brandweerwagens, gaat de ’ontscheping’ ouderwets: twee mobiele trappen tegen het toestel. Eerst het journaille eruit, dan de autoriteiten, onder wie staatssecretaris Schultz van Haegen van Verkeer en Waterstaat. President-directeur Cerfontaine is bijzonder uitgelaten, hij imiteert de paus door de grond te kussen zodra hij onder aan de vliegtuigtrap staat. „Nooit gedacht dat ik nog eens van asfalt zou gaan houden.”

Volgens de voormalige ziekenhuisdirecteur staat de nieuwe landingsbaan symbool voor groei en welvaart. Hij bestrijdt z’n tegenstanders -risicoanalisten en milieubeweging- vriendelijk maar heel beslist. „Schiphol is een banenmotor. Vorig jaar was de banengroei hier 3,1 procent, tegen 0,2 procent landelijk. Laat mij maar zien waar we anders ons brood mee zouden moeten verdienen. Geluids- en milieubelasting nemen -ook bij groei- nog steeds af: door nieuwe motortechnieken en betere aanvliegroutes.

De stroom van goederen en mensen is essentieel voor dit land en dat zal ook altijd zo blijven”, zegt de Schiphol-topman. „Met de aanleg van de Polderbaan hebben wij ons werk gedaan.” De komende vijf jaar wil de luchthaven nog eens 1,8 miljard euro investeren om gezond te blijven. Volgens Cerfontaine bleef de bouw van de vijfde baan wat het Schiphol-deel betreft keurig binnen de begroting van 360 miljoen euro.

Bezorgd is hij wel over de bereikbaarheid van de luchthaven. Ook nu weer neemt hij de gelegenheid te baat de overheid aan te sporen om de overvolle wegen uit te bouwen. „Op de aansluiting van Schiphol op het internationale net van hogesnelheidstreinen moeten we ook nog vier, vijf jaar wachten. Overheid, neem de uitdaging nu eens aan.”

Zelf heeft hij nog een zesde baan op z’n verlanglijstje staan, een parallelle Kaagbaan, van oost naar west. Niet eens zozeer om de groei van de jaarlijkse 400.000 (nu) naar 600.000 vliegbewegingen (in 2010) nog ver te overtreffen. Maar wel om de capaciteit op bepaalde tijden te verruimen, om zo het aantal vertragingen terug te dringen. „Op een oost-westbaan hebben de toestellen vaak minder last van de wind. Door storm ligt Schiphol nu een aantal dagen per jaar plat. De parallelle Kaagbaan moet serieus worden overwogen.”

Terwijl staatssecretaris Schultz samen met Cerfontaine een nieuwe tulpvariëteit van een naam voorziet -Tulipa Schiphol Airport-City-, verloopt iets verderop langs de baan het antifeestje van Milieudefensie. Een nietig laatste spandoek symboliseert de jarenlange en achteraf vergeefse tegenstand tegen de baan.

Het langdurige getouwtrek over het strategisch gelegen Bulderbos eindigde vorig jaar -na een uitspraak van de Haarlemse rechtbank dat Milieudefensie diende te verdwijnen- in een schikking van 36.000 euro. Genoeg om de honderden mede-eigenaren uit te kopen en een extra donatie te doen in de actiekas.