Recycling is onderdeel van dienst aan Christus
Tijdens het wegbrengen van huisvuil op een schitterend vakantie-eiland rees plotseling de vraag: „Hoe denk je dat Ik me voel over wat jullie doen met Mijn wereld?” De vuilniszakken in zijn hand symboliseerden opeens zijn misbruik van Gods schepping.
„Ik had de Bijbel altijd gelezen als het verhaal van God en mensen, waarin het draait om de redding van zielen, niet de redding van de planeet”, zegt Dave Bookless, directeur van de christelijke natuurbeschermingsorganisatie A Rocha in Engeland. „Ik ben echter gaan inzien dat beide ertoe doen en dat het een het ander niet uitsluit.”De Bijbel herlezend, valt hem op hoe vaak erin wordt gesproken over de zorg van de Schepper voor de hele aarde. „Na de zondvloed sluit God niet alleen met Noach een verbod, maar met alle levende wezens en de aarde zelf (Genesis 9).”
De opdracht die de Schepper in Genesis 1 geeft, om de aarde voor Hem te beheren, heeft de mens veelal verkeerd geïnterpreteerd, stelt Bookless. „Van ”onderwerpen” hebben wij ”overheersen en vernietigen” gemaakt, in plaats van Gods beeld te weerspiegelen.”
De zorg voor de natuur is voor de auteur van ”Het groene hart van het geloof” onlosmakelijk verbonden met het dienen van Christus. „In Kolossensen 1 vers 16 herinnert Paulus ons eraan dat alle dingen door en vóór Jezus Christus geschapen zijn. Wat zal Hij dan denken van de vervuiling, de ontbossing en de klimaatverandering die we veroorzaken met onze hebzucht en onverschilligheid.”
Wie de Bijbelse boodschap van goed rentmeesterschap serieus neemt, zal zijn levensstijl kritisch moeten bezien, stelt Bookless. „We plegen roofbouw op de schepping. Wanneer wereldwijd iedereen de westerse levensstijl zou hanteren, zouden er minstens drie planeten nodig zijn om in de behoeften te voorzien.”
Toch is de natuurbeschermer terughoudend om concrete voorbeelden van veranderingen te geven. „De Bijbel geeft ons niet tien groene geboden. Wel vinden we in het Oude Testament en in het onderwijs van Jezus principes die betrekking hebben op de dagelijkse praktijk. Neem de praktische aanwijzingen die het volk Israël in Kanaän krijgt voor het landgebruik.”
Dat het niet eenvoudig is om je levensstijl te veranderen, geeft Bookless onmiddellijk toe. „Toch moet je ergens beginnen. Laat het bovendien een onderdeel zijn van de dienst aan God. Recycling is iets geworden wat ik voor Jezus kan doen en Zijn wereld. Het wegbrengen van een vuilniszak met spullen die we niet kunnen recyclen, is voor mij aanleiding om vergeving te vragen voor de hoeveelheid afval die we als maatschappij produceren.”
De valkuil waar Bookless voor waarschuwt, is wat hij noemt eco-farizeïsme: ‘groene’ wetten en regels. „Daarmee zijn we terug bij de rechtvaardiging door werken. Wanneer angst en schuldgevoelens onze drijfveren worden, moeten we stoppen en ons opnieuw bezinnen.”
In de loop der jaren merkte de natuurbeschermer tot zijn verrassing dat veranderingen die in eerste instantie een opgave waren, uiteindelijk zijn leven verrijkten. „Toen ik besloot vaker te lopen, te fietsen of de bus te nemen in plaats van de auto, vond ik het in het begin frustrerend dat alles zo veel meer tijd kostte. Het leerde me echter een geestelijke les. Door rustiger aan te doen, kreeg ik onderweg meer gelegenheid om na te denken en tijd voor gebed.”
In zijn werk voor A Rocha ervaart Bookless bovendien dat de zorg voor de aarde en de verkondiging van het evangelie elkaar niet in de weg staan, maar eerder aanvullen. „Ik krijg nu meer kansen om met niet-christenen over het geloof te spreken dan toen ik nog als predikant aan een gemeente verbonden was. Een kerk die zich richt op zijn missionaire taak, maar geen oog heeft voor de natuur, laat mijns inziens een belangrijk evangelisatiemiddel liggen. Wanneer anderen het geloof in praktijk gebracht zien, in plaats van dat erover wordt gesproken of geschreven, zijn ze eerder bereid om het evangelie van Christus serieus te nemen, is mijn ervaring.”
Mede n.a.v. ”Het groene hart van het geloof”, door Dave Bookless; uitg. Kok, Kampen, 2009; ISBN 978 90 435 1723 2; 169 blz.; € 17,90.
De aarde is van God
A Rocha werkt op alle continenten aan kleinschalige natuurbeschermingsprojecten, die zich richten op onderzoek, natuurbescherming en natuur- en milieueducatie. Kern van de motivatie is Psalm 24:1: de aarde is van God en alles wat erin is. In Nederland werkt A Rocha aan lokale initiatieven bij Arnhem (Gelderse Poort) en Rotterdam (Eiland van Brienenoord).
