Die reactie leidt weer tot een tegenreactie in de VS: in dat land ziet men een uitbarsting van zogenaamde anti-europeaanse sentimenten. De Britse historicus Timothy Garton Ash doet daarvan treffend verslag in The New York Review of Books; een letterlijke vertaling van het artikel is overigens verschenen in het Duitse weekblad Die Zeit.

Sinds jaar en dag lopen in de Verenigde Staten de emoties op als het om Europa en zijn inwoners gaat. Dat gebeurt aan de oostkust in Boston, New York en Washington, maar net zo goed aan de westkust in Los Angeles en San Diego. Amerikaanse politici en commentaarschrijvers hebben het dan over de Europeanen, maar zeggen spottend de Euro’s, de Euroïden en, wel heel denigrerend, de Euro-worstjes.

De laatste aanduiding is afkomstig van Richard Perle, de voorzitter van de Defense Policy Board, een adviesorgaan van de Amerikaanse regering. Perle heeft de Europeanen duidelijk niet hoog staan.

Volgens hem hebben de Europeanen hun „morele kompas” verloren. Zij zijn in de optiek van de Amerikaan lafaards, zwakkelingen, ruziezoekers, huichelaars en ze vertonen regelmatig antisemitische trekjes. Te vaak treden de Europeanen op als anti-amerikaanse pacifisten.

In plaats van aan defensie spenderen de Europeanen hun euro’s aan wijn, vakanties en opgeblazen welvaartsstaten. En dan joelen ze vanaf de tribune, terwijl de VS het zware en smerige werk mogen opknappen om in de wereld voor veiligheid te zorgen, dus ook voor de Europeanen.

De Amerikanen daarentegen zijn in Perle’s visie sterke, principiële verdedigers van de vrijheid, oprecht in hun dienst aan het vaderland, de laatste waarachtig soevereine nationale staat op aarde.

Richard Perle is niet de enige die zo over Europa denkt. Robert Kagan van de Carnegie Endowment for Peace doet er zelfs nog een schepje bovenop. Volgens Kagan zijn Amerikanen echte kerels en zijn Europeanen verwijfd. Vooral op militair gebied stellen de Europeanen niets voor. Kagan noemt ze EU-nuchen. „Amerikanen komen van Mars, Europanen van Venus”, aldus Kagan.

Natuurlijk betreft het hier karikaturen. Door middel van een karikatuur wordt een bepaalde karaktertrek uitvergroot. Dit geeft dus een gechargeerd beeld. Maar ondertussen zit er wel een kern van waarheid in. En dat er het nodige van klopt, bleek de afgelopen dagen door het Duitse optreden inzake Irak.

Wat te denken van de Duitse bondskanselier Gerhard Schröder, die afgelopen weekend een Frans-Duits vredesplan voor Irak liet uitlekken via het weekblad Der Spiegel? Frankrijk ontkent dat er een dergelijk plan bestaat. Er zouden slechts Franse voorstellen zijn waar Duitsland het toevallig mee eens is, aldus Parijs.

Volgens het plan-Schröder blijft Saddam Hussein in naam president van Irak, maar wordt het land feitelijk een protectoraat van de VN, mogelijk voor enkele jaren. Zo moeten de wapeninspecteurs eindelijk hun werk goed kunnen doen, in het gehele land „huiszoeking verrichten” en zorgen voor een „robuust ontwapeningsregime”, zoals een bron van Der Spiegel het verwoordde.

Maandag liet Schröder op zijn beurt via een woordvoerder weten dat er van een plan geen sprake was. „Tussen Duitsland en Frankrijk bestaan slechts gemeenschappelijke ideeën die nader moeten worden uitgewerkt.”

De Amerikaanse minister van Defensie Rumsfeld was -heel begrijpelijk- geïrriteerd dat hij via de media van het plan moest vernemen. Zo gaan partners niet met elkaar om. Nog opmerkelijker was echter dat de Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Joschka Fischer, de chef van de Duitse diplomatie, ook door het nieuws van Der Spiegel werd verrast, en dat op het moment dat hij en Rumsfeld elkaar zowel letterlijk als figuurlijk in de haren vlogen.

Volgens het Duitse boulevardblad Bild belde Fischer onmiddellijk Schröder. Fischer die door zijn felle woordenwisseling met Rumsfeld toch al gepikeerd was, moet Schröder stevig de les hebben gelezen.

Bild -altijd goed voor een stevige roddel, maar tegelijkertijd goed geïnformeerd- meldt dat het de laatste weken sowieso al niet botert tussen de bondskanselier en zijn minister van Buitenlandse Zaken. Ongetwijfeld hebben de magere verkiezingsresultaten daartoe bijgedragen. Saillant detail is dat Fischer als het om Irak gaat een minder stringente positie inneemt dan Schröder. De bewindsman van de Groenen wil de schade in de relatie met de Verenigde Staten beperken. Zo zei hij dat Duitsland een tweede Irak-resolutie in de Veiligheidsraad op voorhand niet zou afwijzen. Schröder wil daar niet van weten en geeft dat hardop te kennen, evenwel zonder zijn minister te consulteren.

De Duitse bondskanselier zet zijn vredeskoers voort, want dat hebben de kiezers op 22 september hem opgedragen. Daarbij brengt hij in de relatie met de VS evenveel schade aan als een olifant in een porseleinkast en bevestigt hij de anti-europeanen in de Verenigde Staten in hun opvattingen.

Saddam Hussein lacht intussen in zijn vuistje. Misschien stuurt hij Schröder wel een Valentijnskaart.