Grote wapenfeiten op het terrein van de internationale politiek heeft de Amerikaanse president nog niet op zijn naam staan. Dat zou ook te veel gevraagd zijn. Iedereen weet dat het oplossen van problemen langs de weg van diplomatiek onderhandelen een kwestie van lange adem is. Obama zetelt nog geen jaar in het Witte Huis. Hij heeft dus nog even de tijd om resultaten te boeken.Dat wil natuurlijk niet zeggen dat Obama stilzit. Hij strijdt voor ontwapening en probeert de vredesonderhandelingen in het Midden-Oosten weer op gang te krijgen. De contacten met Cuba wil hij verbeteren. Dat alles valt niet te ontkennen. Maar feit is dat er vooralsnog geen doorbraak is bereikt, noch in het Midden-Oosten, noch bij het omstreden atoomprogramma van Iran. En in Afghanistan is er ook nog geen zicht op een goede afloop.

Obama heeft beslist plannen, maar de realisering daarvan staat nog maar aan het begin. Of er echt successen worden geboekt, zal de tijd moeten leren.

Het Nobelcomité roemt Obama omdat hij een nieuwe diplomatieke wind op het wereldtoneel heeft gebracht en vooral omdat „slechts zeer zelden een persoon in dezelfde mate als Obama de aandacht van de wereld heeft getrokken en zijn bevolking hoop op een betere wereld heeft gegeven.”

Wanneer mensen worden onderscheiden, komt het niet zelden voor dat de inhoud van de bijbehorende lofrede wat overtrokken is. Daar valt bijna niet aan te ontkomen. Maar hier worden alle superlatieven uit de kast gehaald. En waarom eigenlijk?

Ten diepste gaat het om niet meer dan de uitstraling van Obama. Zonder echt iets tot stand te hebben gebracht, weet hij mensen al hoop te geven. Obama is synoniem met hoop. Hij is een identificatiefiguur. Dat laatste heeft de samenleving zeker nodig. Maar dan gaat het om mensen die niet alleen in woorden, maar vooral in daden een voorbeeld zijn.

Het is de armoede van onze moderne samenleving dat men vooral oordeelt op grond van uitstraling. Niet de inhoud bepaalt een politieke voorkeur, maar de manier waarop mensen hun verhaal vertellen.

De geschiedenis heeft geleerd dat dit uiterst gevaarlijk is. Begin jaren zestig was John F. Kennedy het symbool voor hoop en verwachting; voor een nieuwe wind. Dat idee bleef lang bestaan, ook nadat deze betrekkelijk jonge Amerikaanse president was vermoord. Of misschien kreeg de mythe rond Kennedy daardoor juist wel een extra impuls. Inmiddels zijn vrijwel alle historici het er echter over eens dat Kennedy bepaald geen sterke president was, hij zich vooral te buiten ging aan moreel verwerpelijke escapades en op het internationale toneel verschillende blunders heeft gemaakt. Alle hoop bleek gebaseerd te zijn op een molshoop.

Of Obama de Nobelprijs voor de vrede verdient, zal de toekomst moeten uitwijzen. Vooralsnog heeft het Nobelcomité niet meer uitgereikt dan de Nobelprijs voor de vredesverwachtingen.