„We moeten eerlijk constateren dat velen in de gereformeerde gezindte niet meer zitten te wachten op leerstellige en dogmatische discussies. Men zoekt het vandaag meer in spiritualiteit. De boeken van Henri Nouwen vinden dan ook gretig aftrek. Nu zeg ik niet dat je van Nouwen niets kunt leren, maar over het algemeen schrijft hij behoorlijk wollig. Ook weinig diepgaand. Dat dat veel mensen aanspreekt, is veelzeggend. Naar alle waarschijnlijkheid is het onderscheidingsvermogen een stuk minder geworden.Oude schrijvers als Voetius en Hoornbeeck citeerden geregeld rooms-katholieke auteurs uit de Middeleeuwen. Maar die uitspraken werden wel gewogen. En dat gebeurt tegenwoordig veel te weinig. Omdat toetsing aan het Woord meer en meer gaat ontbreken, weten velen niet meer waar het in de Reformatie werkelijk om ging. Dat vervult me met zorg. Ik kan er dan ook wel inkomen dat sommigen geneigd zijn de verschillen met Rome weer te benadrukken uit angst voor verslapping.”

Impliceert uw zorg dat u het betreurt dat de scherpe kantjes eraf gaan?

„Voorop staat dat de polemiek nodig blijft, want de leer van Rome is niet veranderd. Zo zijn de oordelen over de reformatorische visie op de rechtvaardiging, de sacramenten en de kerk nooit door Rome herroepen. In het boek ”Jezus van Nazareth” van Joseph Ratzinger worden die zaken wel wat toegedekt, minder scherp geformuleerd, maar ze staan er nog wel. De manier waarop de leer gebracht wordt, is veranderd. Je zou kunnen zeggen dat het anders is verpakt. Daarbij maken de paus en zijn kardinalen handig gebruik van de media.

Belangrijk is dat we recht doen aan de ander. Dat betekent: grondig naar elkaar luisteren. We moeten dus niet aan polemiek doen om de polemiek. Geen strijd om de strijd. Aan snelle en goedkope oordelen over Rome heb je niets. In het verleden is er niet altijd even genuanceerd over Rome gesproken. Nee, als je bijvoorbeeld in een preek of op catechisatie bezwaren tegen Rome inbrengt, dan moet je ook inhoudelijk op die bezwaren ingaan.”

Kontekstueel
De Protestantse Kerk belegde onlangs een studiedag naar aanleiding van het feit dat de ”tussen-uit-generatie” (mensen tussen de 25 en de 40 jaar en hun kinderen) meer en meer uit de kerk wegblijft. In Kontekstueel (Tijdschrift voor gereformeerd belijden nú) schrijft drs. W. Dekker onder andere over het loslaten van de vormen.

„De zondag daar moet je heel zuinig op zijn, heb ik altijd geroepen. Wanneer we die kwijtraken, raken we veel meer kwijt. Ik zie echter bij mijn kinderen en hun vrienden, dat ook de zondag onder grote druk staat. Twee keer steevast naar de kerk gaan is een uitzondering bij de dertigers, die ik ken en die allemaal uit een orthodox milieu komen, waar dat voorheen wel praktijk was. In gesprekken hierover hoor ik van alles door elkaar: te moe, niet veel aan in de kerk, preken zijn totaal voorspelbaar, niet inspirerende diensten, maar ook: waar is het voor nodig, ik heb God in mijn hart en daar hoef ik dus niet altijd voor naar de kerk. Bij sommigen merk ik dat ze behalve de vorm ook heel veel inhoud aan het loslaten zijn: de christelijke leer is te strak, Jezus is niet de enige weg, het gaat om contact met een goddelijke kern in jezelf en die ervaren niet alleen christenen.

Ik ben hier niet optimistisch over, maar ervaar dat het loslaten van de vormen, die in een bepaalde cultuur ingebed waren, voor velen ook betekent, dat de inhoud op losse schroeven komt te staan. Ik zou dan ook een krachtig pleidooi willen voeren voor nieuwe en sterke vormen, want zonder vorm geen inhoud. (…)

Wie meent op zijn eigen manier te kunnen geloven zal snel merken, of hij nu dertiger of vijftiger is, dat dit inderdaad prima kan, maar het katholieke geloof van de kerk zal hem steeds meer vreemd worden. We zijn namelijk van nature heiden. Daar hoeven we verder helemaal niets voor te doen.”