Verhagen spraakmaker in Uruzgandebat
Sinds zijn aantreden begin 2007 vervult minister Verhagen van Buitenlandse Zaken een spraakmakende rol in het debat over de missie in Uruzgan. Een chronologisch overzicht.
30 NOVEMBER 2007: Verhagen, Van Middelkoop (Defensie) en Koenders (Ontwikkelingssamenwerking) besluiten de missie in Afghanistan te verlengen. „Afghaanse veiligheid en stabiliteit is in het belang van Nederland”, licht Verhagen toe. „Afghanistan mag nooit meer verworden tot een toevluchtsoord voor terroristen. De verworvenheden van de huidige missie zijn kwetsbaar en de resultaten nog omkeerbaar. We willen nog voortbouwen op onze investeringen. Kortom, onze missie is nog niet afgelopen.”4 december 2007: Aan de Kamer belooft Verhagen dat het kabinet de NAVO duidelijk zal maken dat Nederland na december 2010 echt weggaat uit Uruzgan en dat de NAVO dan moet zorgen voor opvolgers voor de Nederlandse militairen.
18 december 2007: Tijdens het Kamerdebat over verlenging van de missie in Uruzgan zegt Verhagen: „Nederland zal na augustus 2010 geen bijdrage leveren aan de NAVO Task Force Uruzgan. Het zal evenmin een bijdrage leveren aan de ISAF-missie in Uruzgan als daar na december 2010 een troepenversterking voor nodig is.” Na die toezegging gaat de Kamer akkoord met verlenging.
11 januari 2008: In een interview met De Telegraaf laat Verhagen alle opties voor een vervolg op de missie in Uruzgan open. „Ik ga niet bij voorbaat zeggen dat dit het is”, zegt hij over de lopende uitzending.
22 januari 2008: De Kamer fluit Verhagen terug. Ook minister Van Middelkoop herhaalt nadrukkelijk dat de missie op 1 augustus 2010 wordt beëindigd. Over wat er na 2010 gebeurt, laat hij zich niet uit. „Of, en zo ja op welke wijze de krijgsmacht daarna actief blijft in Afghanistan is nu niet aan de orde.” Tijdens zijn wekelijkse persconferentie daags na het debat zegt premier Balkenende dat een nieuwe missie, met dezelfde omvang als de huidige missie, „zeer bezwaarlijk” zou zijn.
23 september 2009: In de marge van een bezoek van Verhagen aan de VN in New York vraagt een radioverslaggever van BNR de minister naar de missie in Uruzgan, die eind 2010 afloopt. De bewindsman antwoordt dat het „de vraag is of wij alles op anderen kunnen afschuiven. Wij zeggen niet: „Laat de rest dan maar alles doen, dat is niet ons pakkie-an.””
29 september 2009: Een verontruste Kamer eist uitleg van Verhagen en roept de minister naar de Kamer. Voorafgaand aan het debat stelt de minister dat hij met zijn uitspraken op de radio „niet vooruitliep op de uitkomst van de besprekingen die het kabinet nog zal wijden aan de vraag of, en zo ja op welke wijze, Nederland de missie in Uruzgan al dan niet na 2010 moet voortzetten.”
30 september 2009: In een spoeddebat creëert Verhagen ruimte om na augustus 2010 toch militairen uit te zenden naar Uruzgan. „Eén ding staat vast: de NAVO en de internationale gemeenschap kunnen nog niet weg uit Afghanistan. (…) Er zijn een heleboel zaken waarover wij nu, gelet op de gewijzigde omstandigheden, anders denken dan twee jaar geleden.” Voor een nieuw verlengingsbesluit is instemming van de Kamer nodig, erkent Verhagen. „Zolang die er niet is, geldt datgene wat er is afgesproken.”
30 september 2009: ChristenUnie en PvdA dienen een motie in waarin staat dat het kabinet moet vasthouden aan het eerder genomen besluit om alle Nederlandse militairen voor 1 december 2010 terug te trekken uit Uruzgan. Verder mag Nederland na 2010 geen nieuwe missie in Uruzgan op zich nemen. Balkenende ontraadt de motie.
6 oktober 2009: Een ruime Kamermeerderheid neemt de motie aan.