Het proefschrift ”Why Heaven Kissed Earth. The Christology of Thomas Goodwin (1600-1680)” (een handelseditie is in voorbereiding bij Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen) stelt met name de heerlijkheid van het werk van Christus aan de orde. „Christus krijgt Zijn heerlijkheid als beloning van Zijn gehoorzaamheid aan de Vader en vanwege Zijn bemiddelingswerk voor de uitverkorenen. Deze heerlijkheid omvat ook de gave van de Geest en de titel van Hoofd van de Kerk. De heerlijkheid van Christus’ werk is bij Goodwin niet alleen te vinden is Zijn opstanding, maar nog meer in Zijn priesterlijk werk in de hemel, vanwaar Hij Zijn Geest uitstort op deze wereld.”Het zijn allemaal thema’s die ook bij Owen een rol spelen, maar Goodwin is pastoraler, spiritueler en mystieker, zegt Jones. Hij vindt het onterecht dat Goodwin minder aandacht krijgt dan Owen. Hij heeft met zijn studie een lacune willen opvullen. „Goodwin is zeker niet beperkter van belangstelling dan Owen. Zijn favoriete theoloog is Calvijn, maar hij oriënteert zich ook op kerkvaders, rooms-katholieke theologen, filosofen als Plato en Aristoteles en zelfs heidense auteurs als Seneca.”

De schrijver typeert Goodwin als iemand die behoort tot het puritanisme, maar die theologisch vooral valt onder de noemer van ”gereformeerde orthodoxie”. „De term puritanisme is erg breed en betreft vooral de poging om de Kerk van Engeland te hervormen. Goodwin is een congregationalist en qua leer geworteld in de gereformeerde belijdenisgeschriften. Hij was betrokken bij de Westminster Synode en heeft daarin een grote rol gespeeld.”

Verbond

Jones laat zien dat Goodwins christologie gegrond is en voortkomt uit het eeuwig verbond dat vóór de schepping werd opgericht werd tussen de drie Personen van de Godheid, ook wel pactum salutis (vredesraad) genoemd. In het verbond der verlossing komen de drie Personen van de Godheid, in het bijzonder de Vader en de Zoon, overeen om de uitverkorenen te redden.

Het eeuwige vredesverbond wordt gerealiseerd in de context van het genadeverbond. „Goodwin ziet het eeuwig vredesverbond als grondslag van en onderscheiden van het tijdelijk verbond der genade. Naast deze twee verbonden leert hij ook het verbond der werken als derde verbond. Zelfs een vierde verbond is bij Goodwin te vinden, namelijk het verbond met Mozes op de Sinaï. De functie van het mozaïsche verbond is om de mens van zijn onvermogen te overtuigen om de zedelijke wet te vervullen en om zo mensen heen te drijven naar Christus.”

Tegelijkertijd houdt Goodwin vast dat Christus alleen gestorven is voor de uitverkorenen. „Goodwin stelt dat gedoopten in het verbond der genade zijn opgenomen, zichtbare tekenen van het verbond vertonen, maar niet uitverkoren hoeven te zijn. Voor Goodwin is Christus Degene die het op Zich genomen heeft om Middelaar te zijn voor degenen die de Vader Hem gegeven heeft. Christus is de Middelaar van het verbond en het Hoofd der Kerk.”

Mark Jones (1980) is predikant van de Presbyterian Church of America (PCA) in Vancouver. In de Amerikaanse reformatorische kerken is vooral de heilshistorische prediking onder invloed van K. Schilder dominant, stelt Jones. „Het gaat om de geschiedenis van de verzoening, de inhoud van de tekst, niet om de praktische uitwerking ervan. Er is onder geleerden veel aandacht voor de historische aspecten van het puritanisme, maar er is weinig theologisch onderzoek gedaan.”

Toch is er de laatste tien jaar een kentering gaande. De complete werken van Goodwin zijn opnieuw herdrukt. Samen met dr. J. R. Beeke verzorgde Jones dit jaar een studie over de spiritualiteit van Goodwin. „Er zijn de laatste vijf tot tien jaar in Amerika zo’n twintig dissertaties over Owen verschenen of staan op het punt van te verschijnen. Het onderzoek van Goodwin zal hopelijk door mijn studie een aanzet krijgen. Lange tijd was het moeilijk om de werken van puriteinen te pakken te krijgen, maar nu zijn ze allemaal gedigitaliseerd. Het onderzoeksveld ligt nu open.”