De eigen diplomatieke dienst van de Europese Unie ontstaat door het nieuwe EU-verdrag, waarmee alle EU-landen sinds zaterdag hebben ingestemd. De dienst heeft officieel de Europese Dienst voor Extern Optreden. „Er zijn geluiden dat daar ook ontwikkelingshulp bij gaat horen. Heel riskant: dan wordt de hulp gebruikt voor politieke doeleinden in plaats van armoedebestrijding”, zegt Mirjam van Reisen, de Nederlandse directeur van het Brusselse adviesbureau EEPA voor buitenlands beleid in haar nieuwe boek ’Window of Opportunity’.Van Reisen, die woensdag hierover in de Tweede Kamer spreekt, waarschuwt dat de EU-ambassadeur in bijvoorbeeld Zimbabwe dan kan beslissen welke projecten Nederland wel of niet mag steunen. „Landen moeten hun eigen hulp inpassen in het EU-kader. Als dat verpolitiekt wordt, heeft Nederland weinig keus meer. Jammer, want Nederland doet juist veel voor armoedebestrijding”.

Een politieke keus voor ontwikkelingshulp kan volgens Van Reisen bijvoorbeeld betekenen dat het geld naar militaire uitgaven gaat, terwijl er niets wordt gedaan aan armoede en hongersnood.

Van Reisen vindt dat de EU de kennis van ontwikkelingshulp beter kan laten bij mensen die er verstand van hebben. „Bovendien: het opzetten van een EU-diplomatieke dienst vergt al genoeg inspanning in de komende jaren. Er is bijvoorbeeld geen opleiding voor. En wie komt er allemaal in te zitten? Mag het Europarlement dat controleren?”

Europarlementslid Berman (PvdA) deelt de analyse van Van Reisen. „Ik maak me grote zorgen”, zegt Berman, die opheldering eist van de Europese Commissie stelt. „Ontwikkelingshulp heeft doelen die niet altijd overeenkomen met de buitenlandse politiek. Daarom is er in Nederland een aparte minister voor. En moet er in Brussel deze maand weer een aparte EU-commissaris voor Ontwikkelingshulp komen”.

Sargentini (GroenLinks) zegt nerveus te zijn over de strijd om de zeggenschap. „Ik ben bang dat als het naar de diplomatieke dienst gaat, dat het Europarlement dan de zeggenschap verliest. En de ervaring leert dat de dienst het geld graag uitgeeft aan handelsbelangen en defensie in plaats van armoede”.

De omslag in het komt volgens Van Reisen mede door de toetreding van Oost-Europese landen tot de EU. „Die hebben van oudsher weinig interesse voor ontwikkelingssamenwerking. Ze gebruiken het meer economisch voor hun eigen handelsbelangen dan voor de armen in de wereld”.