Vooral onder jongeren die na 1990 zijn geboren zijn opmerkelijke ontwikkelingen waar te nemen. In zelfbewustzijn en levensstijl lijken er massaal wissels om te gaan.Misschien zie ik het mis en ik wil ook niet alles over één kam scheren, maar er zijn grote groepen reformatorische jongeren die opgaan in de alom aanwezige genotscultuur.

Ooit –in 1985– werd deze cultuur treffend beschreven door Neil Postman in zijn boek ”We amuseren ons kapot”. Een titel die duidelijk is en weinig aan de verbeelding overlaat. Het materialisme verslindt zijn duizenden. Gelukkig zijn er ook positieve jongeren.

Achter deze doorbraak naar de genotscultuur zit een aantal zaken dat op het eerste gezicht helemaal niet opvalt in ernstige zin. Toch zijn het wel krachten die veel jongeren in een bijna ijzeren greep houden.

In de eerste plaats is het de beschikbaarheid van geld. Sedert 1990 is er sprake van een krachtig opgaande conjunctuur. We hebben nog nooit eerder een zo lange tijd van welvaart gehad en de omvang van die welvaart in ons land is groot. Het gaat al jaren heel erg goed en jongeren delen daar volop in mee. Veel jongeren hebben een baantje en verdienen geld.

Mobieltje

Dat geld ‘moet’ ook worden uitgegeven. In het verleden werd geld gespaard. Vandaag de dag zijn er veel jongeren die helemaal niet sparen. Zij geven per maand 100 tot 200 euro uit aan allerlei consumptiegoederen. Er is een bestedingszucht die zijn weerga bijna niet kent.

Er is nog een tweede element. Dat is de mobiele telefoon en alles wat daar mee samenhangt: Hyves, e-mail en zo meer. Dit leidt ertoe dat jongeren voortdurend met elkaar in contact zijn zonder dat ouders en opvoeders daar greep op hebben. Hierdoor zijn alle drempels zo’n beetje verdwenen.

Ongeveer dertig jaar geleden hadden kinderen natuurlijk ook contacten, maar ouders hadden daar goed zicht op. Als er gebeld werd, dan wist een ouder wie er aan de telefoon was.

Door de mobieltjes is dit patroon helemaal veranderd. Bijna alle jongeren hebben tegenwoordig een mobieltje. En via dat apparaat zij ze zevenmaal 24 uur bereikbaar, ook via sms. Ouders hebben daardoor vaak geen enkel zicht op de intensiteit en de omvang van de contacten van hun kinderen.

Er zijn meer krachten te noemen, maar geld en de mobiele telefoon zijn wel twee voorname krachten waardoor de doorbraak van de genotscultuur is bewerkt.

Door deze doorbraak ontstaat voor veel jongeren een groepscultuur waarin zij hun eigenheid beleven, de peergroep. In die groepen ontstaat ook een normloos denken over allerlei zaken.

Muziek is ook een belangrijk verschijnsel voor deze jongeren. Uit onderzoek blijkt duidelijk dat een zeer grote meerderheid van onze jongeren naar populaire muziek luistert.

Drank is een ander fenomeen dat opgeld doet. Drankketen zijn niet uitsluitend iets van de wereld. In Staphorst en op de Veluwe zijn ze evengoed te vinden.

Seksualiteit is nog zo’n verschijnsel. Wie zijn ogen goed de kost geeft, merkt aan bijvoorbeeld de kleding dat hier een wissel om is gegaan. Kleding is voor veel jongeren een middel om een bepaalde identiteit neer te zetten. Meisjes dragen graag pikante kleding en jongens dragen kleding die stoerheid uitstraalt.

Zo zijn er zijn meer gevolgen te noemen van de doorbraak naar de genotscultuur.

Praat met jongeren en iedereen zal het kunnen bevestigen. Alleen al de muziek die dagelijks beluisterd wordt geeft deze doorbraak aan.

Vermaningen

Wat valt er aan te doen? Sommigen zijn van oordeel dat het wel weer overgaat. Ik hoop het, maar verwacht het eigenlijk niet.

Anderen denken dat het mogelijk allemaal wel meevalt. Ik betwijfel dat.

Weer anderen komen met waarschuwingen en vermaningen. Uiteraard wil ik aan de noodzaak daarvan niets afdoen. Toch weet elke ouder uit ervaring dat je opgroeiende kinderen in de puberteit niet aan een touwtje hebt.

Ik wil maar zeggen: we kunnen boeken en bladen volschrijven met allerlei vermaningen, maar daar is een ouder/opvoeder in de concrete en verdrietige realiteit nog niet mee geholpen.

Binnenkamer

Eigenlijk blijft er maar één ding over: de binnen­kamer. Onze kinderen hebben gebed nodig. De Heere Jezus heeft erop gewezen dat het geslacht van de duivelen alleen kan worden uitgedreven door bidden en vasten. Dat is een Bijbelse lijn. Wellicht moeten we maar gewoon een boete- en vastendag uitschrijven voor het welzijn van onze kinderen.

We kunnen van Monica, de moeder van Augustinus, leren dat God wonderen doet op het gebed. „En Gij hebt van omhoog uw hand uitgestoken en mijn ziel ontrukt aan deze diepe duisternis, omdat mijn moeder, uw gelovige dienares, tot U schreide voor mij”, schrijft de kerkvader in zijn ”Belijdenissen” (3.11.19).

De auteur is predikant van de gereformeerde gemeente in Amersfoort. Reageren aan scribent?goedbekeken@refdag.nl.