De commissie onderzoekt hoe de kosten voor de aanleg van de nieuwe metroverbinding zo uit de hand hebben kunnen lopen. Toen de gemeenteraad in 2002 besloot de lijn te bouwen, zou de Noord/Zuidlijn circa 1,4 miljard euro gaan kosten. Inmiddels is er 3,1 miljard betaald. En de metro is niet zoals gepland in 2011, maar op zijn vroegst in 2017 klaar.Voordat de verhoren begonnen, was al voor een deel bekend hoe het megaproject kon misgaan. Het risicobudget was bij het begin ervan circa 4 procent van de kosten, wat laag is. En Amsterdam sloot een voor zichzelf desastreuze deal met het Rijk. Den Haag zou circa 1,1 miljard euro betalen en de overige kosten –inclusief alle overschrijdingen– zouden voor rekening van de hoofdstad komen.

De afgelopen tweeënhalve week bleek dat de gemeente talrijke waarschuwingen over dit soort zaken in de wind heeft geslagen. Zo uitte oud-directielid Veerman van het concern financiën van de hoofdstad destijds zijn zorgen over de afspraken met het Rijk. „We hebben klip-en-klaar gezegd: niet doen.”

Een speciale commissie die toezicht moest houden op het megaproject, hief zichzelf in 2000 maar op. Reden: de gemeente deed vrijwel niks met de adviezen van dit clubje deskundigen.

Een van de belangrijkste vragen die de enquêtecommissie moet zien te beantwoorden, is of de gemeenteraad wel voldoende geïnformeerd was toen die in 2002 besloot de metro aan te leggen. Enkele (oud-)gemeenteraadsleden stelden de afgelopen tijd dat toenmalig Noord/Zuidlijnwethouder Dales de raad destijds opzettelijk te lage kosten voorspiegelde.

Dales ontkende dit zelf ten stelligste. „De informatievoorziening was buitengewoon intensief. Het was altijd juist en volledig. Ik heb mij daar maximaal voor ingespannen.” Ook burgemeester Cohen verklaarde dat de VVD’er de raad altijd volledig informeerde.