Ondanks die sombere berichtgeving is het boek ”Home. Afspraak met de planeet” van de Franse topfotograaf Yann Arthus-Bertrand geen toonbeeld van pessimisme. Integendeel, de lezer maakt een indrukwekkende reis om de wereld in negen hoofdstukken.De foto’s geven blijk van vakmanschap. Soms zijn ze bijna onwerkelijk als moderne kunst, zoals een foto van een hete bron in het Yellowstone National Park. Andere zijn zeer gedetailleerd, zoals een foto van pelikanen uit Senegal.

Niet alleen dieren, ook mensen blijken interessante foto-objecten. De lezer vliegt in vogelvlucht over een Masaidorp, ziet een Keniaanse boer ploegen en Dogonvrouwen met bakken water op hun hoofd lopen.

Foto’s van vuilnisbelten, sloppenwijken, steenkoolgroeves, smog en overstromingen laten zien waar het op aarde goed fout gaat.

Naast elke foto legt Arthus-Bertrand wetenschappelijke gegevens. Zo legt hij uit wat de biosfeer is, wat ecosystemen zijn en hoe de verschuiving van de continenten plaatsheeft.

Hij schuwt evenmin uit te pakken met cijfers. „60 à 70 procent van de zuurstof die we inademen komt uit de oceaan.” Met één getal illustreert de auteur een schrijnend contrast. „Een landbouwer in de Midwest –in de Verenigde Staten– produceert 2000 keer meer dan een arme boer in Rwanda.” Dat laat voldoende ruimte over voor verbetering.

Sommige cijfers zijn evenwel verouderd. Zo is de frase: „De chimpansee en de mens delen niet minder dan 99 procent van hun genetisch materiaal” inmiddels achterhaald. Afhankelijk van welke wetenschapper geraadpleegd wordt is het 92 tot 96 procent.

”Home. Afspraak met de planeet” maakt duidelijk dat het klimaat er wereldwijd slecht voorstaat, maar ook dat er oplossingen voorhanden zijn. Arthus-Bertrand denkt daarbij niet alleen aan schone energieopwekking maar ook aan het verkleinen van de ecologische voetafdruk: iedereen in de westerse wereld zou milieubewuster moeten gaan leven, „in solidariteit met de rest van de wereld.” En dat kan een stapje terug betekenen in luxe en consumptiedrang.

Jammer dat de auteur in zijn begeleidende tekst nadrukkelijk uitgaat van de oerknal en de evolutietheorie. De lezer moet daardoor veel onwaarschijnlijk hoge dateringen slikken, zoals: „Eerst, 4,5 miljard jaar geleden, ontstond een ster, de zon.” En even later schrijft hij dat de ontwikkeling van het leven 3,8 miljard jaar heeft geduurd. Bovendien zou het zuurstofgehalte op aarde al „550 miljoen jaar” constant zijn.

Ondanks de missers is het een boek dat een fotoliefhebber zeker zal aanspreken. Niet het minst omdat Arthus-Bertrand elke foto uitgebreid documenteert met wetenschappelijke feiten, hoewel hij daarbij meestal niet erg diep graaft.

N.a.v. ”Home. Afspraak met de planeet”, door Yann Arthus-Bertrand; uitg. Lannoo, Tielt, 2009; ISBN 978 9020 984 750; 192 blz.; € 19,95.