De afdeling van het leger die zich bezighoudt met de bescherming burgerbevolking, zal enkele dagen voordat de oorlog begint de bevolking oproepen afgesloten kamers in gereedheid te brengen. In geval van luchtalarm moeten de Israëliërs zich naar deze kamers begeven, de gasmaskers opzetten, de kieren van de deuren dichtplakken en via de radio op nadere instructies wachten. Speciale teams onderzoeken dan of er chemische of biologische wapens zijn gebruikt. Het defensie-establishment verwacht dat de oorlog in Irak eind deze maand begint.

In de zes weken van de Golfoorlog in 1991 schoot Irak ten minste 39 Scuds naar Israël. Het doel van de Iraakse president Saddam Hussein was toen Israël bij de oorlog te betrekken om de coalitie tegen zijn land, waar ook Arabische landen aan meededen, te verbreken. Nu bestaat zo’n coalitie niet. Bovendien heeft Saddam, anders dan voor de Golfoorlog van 1991, Israël niet bedreigd.

Verder bestaat er in Israël twijfel over de capaciteit van Irak om Israël bij de oorlog te betrekken. „Iedereen is het erover eens dat de Irakezen beperkte capaciteit of helemaal geen capaciteit hebben om raketten naar Israël af te vuren”, zei Uzi Rubin, het voormalige hoofd van het Arrow/Homa-antiraketdefensieprogramma tijdens een briefing voor journalisten en diplomaten in Jeruzalem. „Maar er kunnen verrassingen zijn. Ze zijn goed in de geheimhouding. Irak is een zwart gat voor inlichtingen. Niemand weet precies wat daar gebeurt.”

Inlichtingendiensten houden er rekening mee dat Irak nog een aantal al-Hussein-raketten heeft, die de Irakezen met explosieven, chemische wapens en mogelijk ook met biologische wapens uit kan rusten. De al-Hussein is een omgebouwde Scud om langere afstanden te overbruggen. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Colin Powell, zei woensdag in zijn toespraak tot de Veiligheidsraad dat het Iraakse leger biologische wapens naar het westen van Irak heeft gebracht.

De Golfoorlog van 1991 maakte duidelijk dat er geen effectief verdedigingssysteem bestond tegen ballistische raketten. De defensiedoctrine bepaalde dat de luchtmacht in geval van raketdreiging in actie zou komen om lanceerinstallaties bij buurlanden uit te schakelen. Maar in 1991 dwongen de Verenigde Staten Israël buiten de oorlog te blijven. De Irakezen wisten de mobiele lanceerinstallaties na gebruik snel en goed te verbergen: de Amerikaanse luchtmacht, die ze uit had moeten schakelen, heeft er niet één geraakt.

In 1986 hadden de VS en Israël al besloten tot samenwerking in het kader van de Strategic Defense Initiative. In 1988 tekende de Israëlische vliegtuigindustrie een contract met de Amerikanen om te werken aan de bouw van een raket die ballistische raketten op grote hoogte zou moeten uitschakelen. Pas na de oorlog van 1991 werd er een serieus begin gemaakt met de ontwikkeling van dit verdedigingswapen. „Saddam hielp ons bij de lancering van het project”, aldus Uzi Rubin.

De ingenieurs kregen de eerste jaren vele teleurstellingen te verwerken. Soms weigerde de raket het luchtruim in te gaan en andere keren ontplofte hij veel te vroeg. Maar in 1994 lukte het voor het eerst een doel te raken. Dat redde het programma. De raket zelf is deel van een systeem, waarvan ook de Green Pine-radar, een vuurcontrole en een lanceerinstallatie deel uitmaken. Rubin zei dat het belangrijkste onderdeel van het systeem de radar is.

Hij weigerde te zeggen op welke hoogte de Arrow de al-Hussein moet onderscheppen, maar mediaberichten in het buitenland spreken van 40 tot 100 kilometer. In de praktijk betekent dat dat de Arrow de Scuds al boven Jordanië uit de lucht kan halen. Volgens Rubin blijkt uit proeven dat chemicaliën bij de onderschepping totaal worden vernietigd. Mocht dat niet gebeuren dan zal de straalstroom ervoor zorgen dat de chemicaliën teruggevoerd worden naar Irak.

In Israël staan op het ogenblik twee Arrow-batterijen opgesteld. De opstelling van een van de batterijen kostte aanvankelijk moeite, want de omwonenden waren bang voor de straling van de radar. Een derde batterij is op komst. De Arrow is getest op raketten die leken op een Scud, maar op een echte Scud is hij nog niet uitgeprobeerd. Rubin maakt zich weinig zorgen. „Ik geloof dat de Arrow zeer efficiënt zal zijn.”

Het Arrow-systeem is verbonden aan de Patriot-raket. Israël zelf heeft drie Patriot-batterijen. Twee Duitse batterijen zullen over enkele dagen arriveren voor een periode van twee jaar. Deze maand hielden Israëlische en 200 Amerikaanse militairen oefeningen met Amerikaanse Patriot-batterijen in de Negev. Een voorlichter van de Amerikaanse ambassade kon niet zeggen of de Amerikaanse Patriots voorlopig in Israël zullen blijven of zullen worden teruggezonden naar Amerika.

De Patriot moet luchtdoelen treffen op een hoogte van 15 kilometer. Het systeem dat staat opgesteld bij Israëlische steden, moet kunnen worden gebruikt tegen vliegtuigen of raketten die niet zijn onderschept. De Patriot-raket bleek in 1991 weinig effectief. Sommige bronnen zeggen dat de Patriot erin slaagde Scuds van hun koers af te brengen, waardoor ze minder schade veroorzaakten, maar anderen zeggen dat ze helemaal niets raakten. Nu is de Patriot in elk geval meer geavanceerd en met een beter radarsysteem verbonden.

Het gevaar hoeft overigens niet per definitie uit de lucht te komen. Israëlische inlichtingenfunctionarissen geloven dat er ook een kans bestaat dat Irak probeert terroristen met biologische of chemische wapens naar Israël te zenden. Als de oorlog met Irak aan de gang is, zouden zij een ’mega-aanslag’ moeten veroorzaken.