De directeur van het Historische Documentatiecentrum van de Vrije Universiteit te Amsterdam zei dat vrijdag tijdens de jaarlijkse predikantenconferentie van de Vereniging Confessioneel Gereformeerd Beraad te Nijkerk. Hij vindt dat de reformatorischen met het oprichten van hun zuil vormgeven aan een legitiem en verstandig idee. „Reformatorischen willen zichzelf blijven als Nederlander. Verzuiling is juist een goed middel om te integreren in de samenleving.”Zuilvorming is volgens hem ook voor moslims gewenst. „Een zuil is voor moslims geen gevangenis, maar een goede manier om te integreren. Een islamitische politieke partij zal ervaren dat ze een minderheid is in de samenleving en dat ze moet samenwerken voor het verwezenlijken van haar ideeën.”

Harinck is voorstander van islamitische scholen. „Het is een recht van de ouders om hun kinderen in hun geest te laten onderwijzen. Het hebben van eigen scholen is voor moslims een betere manier om zich Nederlander te voelen dan het ontmoedigen van het stichten van eigen scholen.” De hoogleraar bepleitte een goede controle van de inspectie om slecht bestuur te voorkomen. Hij voegde eraan toe dat in de begintijd van de christelijke scholen ook nogal wat christelijk onderwijs beneden de maat was.

Het idee van verzuiling heeft niet meer zo’n negatief imago als een aantal jaren geleden, constateerde Harinck. „Mensen zeggen nu weer dat ze met het wegvallen van de verzuiling veel zijn kwijtgeraakt, onder meer een gevoel van geborgenheid en zingeving. Er is veel leegte en eenzaamheid.” Hij vindt het opvallend dat deze verandering gelijke tred houdt met de terugkeer van het besef dat de samenleving niet zonder religie kan.

De verzuilde samenleving is volgens prof. Harinck voor een groot deel op het conto van Abraham Kuyper te schrijven. Hij vond diens neocalvinisme te optimistisch over de cultuur, maar anderzijds heeft het zijn invloed gehad. Zonder het neocalvinisme en de verzuilde samenleving zou Nederland nu een veel meer uniforme cultuur gehad hebben, meent hij.

Prof. Harinck is terughoudend over de participatie van de kerk in de samenleving. „De kerk is de plek waar het evangelie wordt verkondigd. De kerk heeft een geheim en moet weten niet van deze wereld te zijn. Er moet een drempel, een zekere spanning bestaan tussen de kerk en de samenleving.”

De suggestie dat de kerk zich terugtrekt uit de samenleving, omdat haar aanwezigheid alleen maar hoon en laster oproept, nam hij niet over. „Christenen moeten een rol kunnen spelen in de samenleving. Ze zijn er niet alleen voor de kerk, maar ze hebben ook een cultuuropdracht. Ze moeten, ook als ze deel uitmaken van neutrale organisaties, duidelijk als christen herkenbaar zijn.”