„Binnen tien jaar Duitse wolf in Nederland”
NIJMEGEN—Het is niet langer de vraag of de wolf naar Nederland komt, maar wanneer. „Binnen tien jaar”, verwacht ecoloog Roeland Vermeulen. Een speciale website moet voorkomen dat ongegronde angstvisioenen een terugkeer van Europa’s grootste landroofdier in de weg staan.
Het Europese wolvenfront is volop in beweging, meldt Vermeulen van FREE (Foundation for Restoring European Ecosystems), een organisatie die zich inzet voor landschappen waar wilde dieren hun gang kunnen gaan. „Italiaanse wolven hebben via de Franse Alpen de Vogezen weten te bereiken. En vanuit Polen herkoloniseert het dier Duitsland. In 1996 bleken enkele losse zwervers zich daar permanent gevestigd te hebben. Vier jaar later werd de eerste roedel gevormd en nu struinen er bij de oosterburen minimaal zestig exemplaren rond.”De Saksische regio Lausitz telt inmiddels vijf roedels, die zich jaarlijks voortplanten. „Jongen verlaten binnen twee jaar de pak -de groep- en gaan op zoek naar een eigen territorium of partner. Zulke zwervers zouden zo maar in Nederland kunnen opduiken.”
De ecoloog noemt als voorbeeld een jonge, solitaire wolf die zich al ruim een jaar in het Reinhardswald schuilhoudt. „Dit uitgestrekte bosgebied bij Kassel, in de deelstaat Hessen, ligt hemelsbreed slechts 200 kilometer van onze grens. Wolven leggen met gemak op een dag 50 kilometer af. Het zijn fenomenale langeafstandlopers. Van een gezenderde wolf is bekend dat hij binnen drie weken ruim duizend kilometer heeft afgelegd. Rivieren of bebouwing vormen daarbij nauwelijks een belemmering. Wel hebben jongen in het begin moeite met het autoverkeer. Maar wolven zijn slim en leren snel; na enige tijd houden ze rekening met dit gevaar.”
In Nederland werd de wolf in 1897 voor het laatst in het wild gesignaleerd. Als de opmars bij de oosterburen in het huidige tempo doorzet, is het volgens Vermeulen denkbaar dat de vaderlandse fauna „binnen afzienbare tijd” een roofdier rijker is. „Voorspellen in moeilijk. Gelet op de actuele trend ben ik er echter van overtuigd dat de wolf de komende tien jaar ergens in ons land opduikt. Op eigen kracht. De grensstreek van Drenthe, Overijssel, Noord- en Midden-Limburg ligt dan het meest voor de hand. Maar misschien vindt hij zelf de Veluwe veel geschikter. Een wolf is een opportunist; hij ruikt zijn kansen.”
Vermeulen hoopt op een „warm welkom”, al acht hij die kans klein. „Traditioneel zorgen wolven voor angst onder de bevolking en voor belangenconflicten. Gelukkig bieden beschermingsmaatsregelen binnen de EU-landen de wolf rugdekking. Maar nog altijd doen de wildste verhalen de ronde.”
Met ARK Natuurontwikkeling en de Zoogdiervereniging bereidt FREE burgers via de website www.wolveninnederland.nl voor op de komst van de eerste wolven. „Je zult altijd voor- en tegenstanders houden, maar kennis kan misverstanden voorkomen. Bij boeren en jagers, maar ook bij overheden en natuurbeheerders. Wil je bepaalde denkpatronen veranderen, dan moet je inzicht bieden in het leefpatroon van wolven. We ontzenuwen onzinnige fabels door wetenschappelijk bewezen feiten.”
Dat de ‘boze’ wolf een levensgevaarlijke killer is, blijkt de hardnekkigste mythe. „Zeker, de wolf heeft in het verleden mensen gedood”, zegt Vermeulen. „Meestal betrof het hondsdolle beesten. Europa is nu echter nagnoeg rabiësvrij. De laatste vijftig jaar zijn er vier mensen door deze virisziekte omgekomen.”
De wolf is van nature uiterst schuw en ruikt mensen op grote afstand. „Als geen ander groot zoogdier probeert hij ons te ontlopen”, stelt Vermeulen gerust. „Wolven vallen pas aan uit zelfverdediging, als ze in het nauw worden gedreven. In mijn optiek is een hond gevaarlijker.”
Vermeulen voorziet evenmin grote problemen met veeschade, mits er sprake is van een goede compensatieregeling. „Wel zal een schapenhouder op termijn voorzorgsmaatregelen moeten treffen. ’s Nachts de beesten op stal en verplaatsbaar schrikdraad zijn eigenlijk al voldoende. Duitse herders hebben daarnaast goede ervaringen met waakhonden.”
De predator zal in Nederland beslist niet verhongeren. „Er lopen naar schatting 80.000 reeën rond. Mogelijk houdt de wolf ook de zwijnenstand in toom. In ieder geval zorgt zijn jachtgedrag voor een natuurlijke spreiding van het wild. Daardoor zal de vegetatie zich sneller van vraat herstellen.”
Vermeulen benadrukt dat de wolf bovendien een maatschappelijk nut kan hebben. „In de Duitse regio Lausitz, vanouds een arme streek, is dankzij hem een levendige toeristenbusiness ontstaan. Vakantiegangers zien het dier als een verrijking van hun natuurbeleving.”