Dat maakte premier Balkenende donderdagmiddag duidelijk tijdens de tweede dag van de algemene beschouwingen.Balkenende benadrukte dat zo’n voorstel niet past in „een land waar plaats is voor iedereen en waar we respectvol met elkaar omgaan”, zoals hij dat voor ogen heeft. „Wij willen mensen niet om hun geloof in de hoek zetten.”

De minister-president bevestigde donderdagmorgen de berekeningen van hoogleraar staats- en bestuursrecht prof. mr. Jos Teunissen eerder dit jaar in deze krant, dat alleenverdienersgezinnen op dit moment tot 84 procent meer belasting betalen dan tweeverdienershuishoudens met hetzelfde gezinsinkomen. Volgens de premier betreft het „extreme gevallen.” De meeste kostwinnergezinnen zouden geconfronteerd worden met een hogere belastingdruk van maximaal 30 procent.

Balkenende acht deze verschillen „aanvaardbaar. Het betreft hier de uitkomst van de afruil tussen heffing naar draagkracht enerzijds en het bevorderen van werk.”

De premier deed voorafgaand aan het debat speculaties over een mogelijke toekomstige functie als vaste voorzitter van de Europese Raad van regeringsleiders af als „flauwekul.” Het Financieele Dagblad melde donderdagmorgen dat binnen het CDA al volop wordt gespeculeerd over zijn eventuele opvolging, mocht Balkenende inderdaad naar Brussel vertrekken. Verschillende goed ingevoerde CDA-bronnen zouden hebben aangegeven dat Verhagen dan zijn opvolger zal worden.

Geen taboes

Balkenende zei dat hij volgend jaar juni in debat kan gaan met de Tweede Kamer over het onderzoek naar miljardenbezuinigingen (tot 40 miljard euro per jaar) op twintig beleidsterreinen.

Topambtenaren beginnen binnenkort aan dat onderzoek. De resultaten daarvan moeten in april of mei volgend jaar klaar zijn. Knopen worden doorgehakt in de voorbereiding op Prinsjesdag volgend jaar september.

De premier bevestigde aan CDA-fractievoorzitter Van Geel dat nog deze kabinetsperiode „betekenisvolle stappen” worden gezet. Daarbij gaf Balkenende wel aan dat het complex is om volgend jaar, als de werkgroepen klaar zijn, direct in te grijpen in de lopende begroting. Maatregelen zijn eerder in 2011 te verwachten.

De minister-president ziet niets in een extra belasting voor bankbedrijven –zoals de SP voorstelde– om de veroorzakers van de kredietcrisis te laten opdraaien voor de gevolgen daarvan voor de overheidsfinanciën. Hij vreest dat een bankenheffing contraproductief zal werken: „Het beperkt het economische herstel en het op gang brengen van kredietverlening.”

Minister Bos van Financiën zei eerder deze week dat een bankenheffing wat hem betreft op termijn bespreekbaar is.

Het kabinet wil het toptarief in de inkomstenbelasting niet verhogen naar 60 procent, zoals de PvdA bepleit. Balkenende legde uit dat het toptarief van 60 procent bij de belastingherziening van 2001 om goede redenen is verlaagd naar 52 procent. Nederland wilde met het hoogste belastingtarief internationaal gezien niet te veel uit de pas lopen, en het kabinet staat nog steeds op dat standpunt, maakte Balkenende duidelijk.