Een keuze met gevolgen. Het smeulende vuur van de kredietcrisis veranderde plotsklaps in een uitslaande brand. Het vertrouwen tussen banken verschrompelde en de onderlinge geldstromen droogden op. Alleen miljardeninjecties van centrale banken en overheden voorkwamen dat de economie tot stilstand kwam. Staatssteun was plotseling geen vies woord meer.Wie stelt dat de ophef over de crisis schromelijk is overdreven, heeft de ernst van de situatie niet begrepen. Het had weinig gescheeld of de pinautomaten waren leeg geweest, zo gaven directbetrokkenen later toe. Als dat scenario zich had voorgedaan, dan was de chaos compleet geweest.

Inmiddels is het vuur van de kredietcrisis onder controle. Nu laten de gevolgen zich vooral gelden. Nederland zit in de diepste recessie sinds de jaren dertig van de vorige eeuw. De werkloosheid loopt snel op en het kabinet moet in de uitgaven snijden om de overheidsfinanciën weer in het gareel te krijgen. Tegelijkertijd moet de overheid voorzichtig manoeuvreren. Het herstel is broos en een terugval valt niet uit te sluiten. Duidelijk is dat de gewone burger een groot deel van de rekening gaat betalen.

Een jaar na de val van Lehman is een moment van achteromzien. Wat hebben we nu geleerd van de crisis? Wie kijkt naar de stroom aan verschenen publicaties zou denken dat de oplossingen voor het oprapen liggen. Dat valt echter tegen.

Natuurlijk, een strengere overheid in de vorm van beter toezicht kan helpen. Zeker, de markt dient zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid te herdefiniëren. Wie wat langer nadenkt, zal zelfs een derde partij aanwijzen. De groeiverslaafde consument moet gaan inzien dat er meer is dan geld alleen.

Maar wie eerlijk is moet concluderen dat er nog weinig concreet is veranderd. Integendeel. Ronduit stuitend is het bijvoorbeeld dat in Amerika alweer volop bonussen worden uitbetaald en dat bankiers op zoek zijn naar nieuwe –lees: dubieuze– winstmakers. Terecht waarschuwde president Obama gisteren banken en politici om niet in oud gedrag te vervallen.

Het afgelopen jaar geeft een treffend beeld van de mens. Hebzucht zet aan tot onverantwoorde daden; hoogmoed blokkeert het toegeven van fouten en belemmert herstel; een beperkt verstand is nauwelijks in staat om oplossingen te bedenken; een slecht functionerend geheugen leidt tot dezelfde én nieuwe fouten.

De eeuwenoude Bijbel schetst eenzelfde beeld. Niemand hoeft daarom verbaasd te zijn dat crises in deze wereld elkaar blijven opvolgen.

Dat lijkt een pessimistische boodschap. Maar dezelfde Bijbel zegt meer. Gods Zoon kwam naar deze aarde om de schuldenlast van de wereld te voldoen. Wie dat uit genade mag geloven, begint een nieuw leven. Hem of haar wacht eenmaal in de hemel een volmaakt bestaan, zonder crises.