Ruim vijf jaar geleden was de naam tomtom enigszins lachwekkend. De verbasteringen waren niet van de lucht, vooral wanneer de eerste navigatiesystemen een misstap begingen. Een lustrum verder is de merknaam echter al tot soortnaam gepromoveerd. Ook op andere terreinen burgert positiebepaling rap in; boeren ploegen en zaaien met behulp van gps, telefoonmakers bouwen gps-ontvangers in. Gps heeft ook de potentie om de vraag ”waar is die foto ook alweer gemaakt” voor eens en altijd te beantwoorden. Handig voor vakantiegangers, zakelijk interessant voor bijvoorbeeld makelaars.Een fotobestand bevat naast een set beeldpunten een schat aan (Exif-)informatie over de plaat. Na een druk op de ontspanknop verzamelt de camera gegevens als sluitertijd, brandpuntsafstand, flitsgebruik, opnametijd en schrijft deze in het bestand. Fotosoftware breidt deze lijst met informatie desgewenst verder uit. Veel fotografen vermelden zo bijvoorbeeld hun copyright ”in” de plaat. Tevens biedt het fotobestand enkele veldjes voor het registreren van een lengte- en breedtegraad. Deze vormen samen een uniek coördinaat op de aardbol.

Geotaggen

Beeldmateriaal voorzien van plaatsinformatie heet in jargon ”geotaggen”. Het boodschappenlijstje voor een geografisch gelabelde plaat is kort: één foto en één (gps-)coördinaat. De fotocamera of telefoon levert de pixels, maar voor het opnamepunt is het lastiger winkelen. Een handjevol fototoestellen heeft een gps-ontvanger ingebouwd. Voor de meeste camera’s is dit echter nog toekomstmuziek.

Maar er zijn meer leveranciers van geo-informatie. Grote cameramerken leveren eigen gps-ontvangers voor op het toestel. Ze krijgen een plek op de flitsschoen en geven middels een kabeltje plaatsinformatie door. Een dergelijk accessoire is echter flink aan de prijs; Nikon rekent dik 200 euro.

Veel auto’s rijden rond met een navigatiesysteem aan de voorruit. Moderne, slimme telefoons hebben steeds vaker een gps-chip aan boord. Zulke losse gps-hulpmiddelen hebben echter geen weet van een ontspanknop. Het is daarom zaak om regelmatig de positie van de fotograaf te registreren. Is de frequentie hoog genoeg, dan laat de afgelegde route zich naderhand goed reconstrueren. Maar lang niet elke tomtom of ander navigatieapparaat onthoudt de afgelegde weg. Daarnaast zijn ze minder geschikt om mee te dragen als de fotograaf uit de auto stapt.

Satellieten

Een route registreren met een telefoon is voorlopig een technische uitdaging. Een positieve uitzondering vormt Nokia’s ”Sports Tracker”-programmatuur. De naam suggereert een doelgroep bestaande uit hardlopers en skeeleraars, maar het komt ook de fotograaf prima van pas.

Er zijn ook apparaatjes die speciaal voor het geotaggen zijn gebouwd. Kleine krachtpatsertjes die na inschakelen niets anders doen dan op gezette tijden een gps-coördinaat opslaan. Ze hebben genoeg accucapaciteit voor een dag fotograferen en bewaren tot wel een maand aan route-informatie. Gisteq levert al enige tijd de PhotoTrackr DPL700, de GT-120 van firma i-GotU is net uit de luiers. Voor respectievelijk 70 en 50 euro verwisselen ze van eigenaar.

Fotograferen met zo’n logger vereist nauwelijks extra inspanning; het enige punt van aandacht is de plaats van het apparaat. Voor betrouwbare positiebepaling is een open kijk op zo veel mogelijk gps-satellieten essentieel. In de broekzak of tas is dus geen optie. Gisteq levert een riembevestiging en mits er geen fototas boven hangt blijkt dat een prima oplossing. In het veld valt op dat de lampjes van de GT-120 nauwelijks te waar te nemen zijn. Hip design heeft zijn nadelen. Het ding heeft echter wel een klein accuutje en is daarmee compacter en lichter dan de PhotoTrackr, die één penlightbatterij gebruikt.

Computer

Aanvankelijk is er geen verband tussen de opgeslagen route en de geschoten beelden. Eenmaal thuis is het daarom zaak de opgeslagen reisinformatie in te lezen in de computer. De PhotoTrackr gebruikt daarvoor netjes een standaard usb-kabeltje. De GT-120 heeft een eigen ontwerp, wat niet erg degelijk overkomt. Na het importeren toont de meegeleverde programmatuur met behulp van Google Maps de afgelegde route.

Het valt direct op dat het i-gotU-product tussen bebouwing soms een steek laat vallen. Een wandelingetje in het bos is al helemaal niet aan het ding besteed; reeds voor de helft geeft hij er de brui aan. Ondanks de uitgebreide instelmogelijkheden van de GT-120, komt de PhotoTrackr duidelijk als winnaar uit de bus op het gebied van nauwkeurigheid.

Dan is het tijd voor het echte werk: daadwerkelijk geotaggen. Geef aan welke foto’s er onderweg geschoten zijn en de computer gaat aan de slag. Jammer genoeg kan de software niet overweg met Raw-bestanden. Wie in Raw fotografeert is beter af met het gratis GeoSetter (geosetter.de/en). Beeld voor beeld kijken de programma’s vervolgens naar het opnametijdstip (uit de Exif-informatie) en speuren de route af naar de bijbehorende plaats. Desgewenst doet de software van i-gotU de reis nog eens dunnetjes over. Twee trappelende voetjes schuiven over het traject en tonen ‘onderweg’ de versgeschoten platen.