Volgens „professionals”, aldus de onderzoekers, staven ouders hun kinderen in hun racistische denkbeelden. Wel halen de onderzoekers docenten van reformatorische scholen aan die zeggen dat het racisme meestal niet diepgeworteld zit en niet snel tot confrontaties met bijvoorbeeld Marokkanen leidt.
SGP-fractievoorzitter L. Kisteman in Ede heeft grote moeite met de conclusies in het rapport. Hij bestrijdt dat er sprake is van wijdverbreid racisme in de buitengebieden.De onderzoekers legden de Marokkaanse gemeenschap en de –reformatorische– dorpen rond Ede onder de loep. Onderzocht is of zich in deze gemeenschappen radicaliseringstendenzen voordoen.

De wijk Veldhuizen in Ede, waar Marokkaanse jongeren menige keer voor overlast zorgen, vertoont „kenmerken van gettovorming.” „Problemen in deze wijk met bepaalde groepen jongeren wortelen diep.”

Het rapport concludeert dat de moslims en de reformatorischen in de Edese buitengebieden langs elkaar heen leven. Burgemeester Van der Knaap stelt dat „de Marokkaanse gemeenschap en de reformatorische bevolking in de omliggende dorpen als vijanden tegenover elkaar staan. Het zou winst zijn als het respectvolle tegenstanders worden.”

In het buitengebied heersen vooral negatieve sentimenten over buitenlanders, aldus de onderzoekers. „Onder jongeren en ouderen heerst de opvatting dat buitenlanders niets in de buitengebieden te zoeken hebben. Jongeren worden vrijwel uitsluitend op een negatieve manier geïnformeerd over andere culturen en etniciteiten. Vrijwel alle jongeren leggen een verbinding tussen buitenlanders en parasiteergedrag en criminaliteit.”

De negatieve sentimenten zijn hardnekkig, aldus de onderzoekers. „Ouders en andere betrokken in de dorps- of kerkgemeenschap proberen jongeren naar eigen zeggen andere opvattingen bij te brengen en maken racisme en xenofobie (vreemdelingenhaat) voortdurend onderwerp van gesprek. Maar professionals onderstrepen dat jongeren hun ongenuanceerde xenofobe en racistische meningen juist van de ouders overnemen. Dit keukentafelracisme maakt het volgens professionals erg moeilijk deze opvattingen te veranderen.”

Zorg over een machtsvacuüm in de buitengebieden van Ede „lijkt niet ongegrond”, stellen de onderzoekers, verwijzend naar onder meer de problematiek rond drankketen. Er is sprake van het „verzwijgen van strafbare feiten, ook ernstige misdrijven waarbij slachtoffers vallen.” „In sommige dorpen is de politie openlijk tegengewerkt door inwoners van de dorpen.” De reformatorischen in de dorpen en de moslims in Ede zouden langs elkaar heen leven. „Bij de bevindelijk orthodoxe christenen leeft, overigens net als bij de orthodoxe moslims, de idee dat de god van de ander verfoeilijk is. Men gunt de ander niet veel ruimte.”