De dwarsligger, die maandag op de boekenbeurs Manuscripta in Amsterdam wordt gepresenteerd, heeft het formaat van een doorsnee zakagenda, 8 bij 12 centimeter. Om de tekst te kunnen lezen moet het boekje een kwartslag worden gedraaid. Bladspiegel en lettergrootte zijn dan vergelijkbaar met die van een gewoon boek.Om de dikte van de dwarsligger binnen de perken te houden, wordt de tekst op dundrukpapier gedrukt, een techniek waarin de Heerenveense onderneming is gespecialiseerd. ”Bedrog” van Randy Alcorn telt bijvoorbeeld 1275 bladzijden, maar weegt nauwelijks 150 gram. „Mensen geloven bijna niet dat er een complete roman in dit formaat past”, zegt Van Woerden. „Ze moeten het eerst in handen hebben.”

Ook heel dikke boeken –”Oorlog en vrede” van Tolstoj bijvoorbeeld– kunnen als dwarsligger op de markt worden gebracht, geeft Van Woerden aan. „In zo’n geval gebruiken we nog dunner papier. Jongbloed kan als enige onderneming in de wereld drukwerk leveren op 22- en 25-grams papier. Een gewone dwarsligger wordt gedrukt op 40-grams papier; voor ons is dat karton.”

Van Woerden had aanvankelijk het idee om een ”bed-Bijbel” te ontwikkelen. „Jongbloed is gespecialiseerd in Bijbeluitgaven, vandaar dat ik in eerste instantie mijn aandacht daarop richtte. Lezen in bed is problematisch, omdat je altijd te maken hebt met een linker- en een rechterpagina. Dat geldt echter voor alle boeken.

Ik ben daarom aan het experimenteren geslagen om een boekvorm te ontwikkelen die in allerlei situaties bruikbaar is. Uit onderzoek blijkt dat mensen vaak in bed, in de trein of in het vliegtuig lezen. In Engeland zie je zelfs dat mensen op de roltrap naar de metro even een boek openslaan. Ook tijdens de vakantie is lezen populair. Het is dan handig dat er een compact boek beschikbaar is dat gemakkelijk in een binnenzak past.”

Zelf vliegt Van Woerden veel voor zijn werk. „In een vliegtuig zit je toch al krap en als er dan ook nog een maaltijd wordt geserveerd is lezen praktisch onmogelijk. Met de dwarsligger is het zelfs mogelijk om tijdens het eten te lezen; je hebt maar één hand nodig om het boek vast te houden. Bovendien neemt een dwarsligger in de koffer maar weinig ruimte in.”

Van Woerden denkt met zijn vinding de e-reader de wind uit de zeilen te nemen. „De dwarsligger heeft alle voordelen van een boek, maar mist de nadelen van de e-reader: er zit geen batterij in die leegraakt en je hebt ook geen schermpje dat onleesbaar wordt als de zon erop schijnt.”

Jongbloed heeft uitgebreid onderzoek gedaan naar de haalbaarheid van het nieuwe concept. Van Woerden: „Onderzoeksbureau Branddoctors uit Nieuwegein heeft zowel consumenten als boekhandelaren om een reactie gevraagd. De resultaten waren heel positief. De boekhandel heeft de dwarsligger dan ook bijzonder breed ingekocht. Ik schat dat het boek volgende week in 95 procent van de boekhandels op de schappen ligt.”

Jongbloed heeft wereldwijd patent aangevraagd op de dwarsligger. „Ook voor de algemene markt is het concept interessant. Daarom hebben we een licentieovereenkomst gesloten met uitgeefconcern NDC/VBK. Uitgeverij Ambo/Anthos zal de fictieboeken voor zijn rekening nemen en Kosmos de non-fictieboeken. Bij de laatste moet je denken aan stadsgidsen en dergelijke. Heel handig als die op klein formaat beschikbaar komen.”

Zelf beperkt Jongbloed zich tot die uitgaven die passen bij de kernactiviteiten van de onderneming: Bijbels en aan de Bijbel gerelateerde uitgaven. Maandag zijn de eerste zeven titels in dwarsliggerformaat beschikbaar: de (onberijmde) Psalmen en enkele christelijke romans. Het gaat in de meeste gevallen om „herexploitaties” van bestaande uitgaven, bijvoorbeeld titels van Frank Peretti en Randy Alcorn, die eerder zijn verschenen bij Novapres.

Om duidelijk te maken dat de Friese uitgever zelf in het concept gelooft, wordt de nieuwste roman van de populaire Amerikaanse auteur Kristen Heitzmann, ”Labyrint”, uitsluitend als dwarsligger uitgegeven. Liefhebbers van haar boeken moeten dus echt overstag.

Op Manuscripta neemt minister Plasterk van onderwijs, cultuur en wetenschap het eerste exemplaar van de dwarsligger in ontvangst. Tegelijk gaat dan een speciale website van het nieuwe product online.

dwarsligger.nl