De rechtbanken besloten tot deze fusie vanwege het plan van de overheid voor een gerechtelijke herindeling in Nederland. In een voorstel van minister Ernst Hirsch Ballin (Justitie) zou Zutphen verdwijnen als zelfstandige locatie. „Met deze bestuurlijke samenwerking willen we de drie rechtbanken voor deze regio behouden", zei Gert Vrieze, president van de rechtbank Zutphen.De herziening van de bestaande rechtbanken in Nederland zou nodig zijn om specialisatie mogelijk te maken. De drie presidenten willen echter niet wachten op de besluitvorming in de Tweede Kamer rond deze herindeling. „Een besluit daarover kan nog wel jaren op zich laten wachten. Wij hebben geconstateerd dat innige samenwerking noodzakelijk is. We zijn er bovendien niet van overtuigd dat je met het sluiten van rechtbanken iets opschiet", aldus Vrieze.

De presidenten willen de fusie geleidelijk doorvoeren. Locaties worden niet afgestoten en ook voor het personeel blijven de gevolgen vooralsnog beperkt. „Het kan best zo zijn dat de besturen uiteindelijk op één locatie komen te zitten, maar dat is geen doel op zich", aldus Fred van der Winkel, president van de rechtbank Almelo. Ook is nog onbekend of de ’rechtbank Nederland Oost’ met een of drie presidenten verdergaat.

Niet alleen voor Zutphen, maar ook voor Zwolle is de bestuurlijke fusie bittere noodzaak, zegt president Robert Croll van Zwolle–Lelystad. „In alle plannen voor een gerechtelijke herindeling krijgt Flevoland een zelfstandige locatie. Zwolle alleen is te klein voor goede rechtspraak".