Dat schrijven Coen Teulings en Casper van Ewijk, respectievelijk directeur en onderdirecteur van het CPB, in hun gisteren verschenen boek ”De Grote Recessie”. Daarin beschrijven zij de oorzaken en gevolgen van de sterke economische krimp van de afgelopen maanden.Met deeltijd-WW kunnen ondernemers dankzij uitkeringen tijdelijk hun personeel minder laten werken. Zo moet worden voorkomen dat bedrijven door de economische crisis vakkrachten moeten ontslaan, terwijl ze die straks bij een aantrekkende vraag juist weer hard nodig hebben.

Volgens de economen moet de Nederlandse arbeidsmarkt echter flexibeler worden om de stijgende werkloosheid goed te kunnen bestrijden. Een hoge ontslagbescherming of maatregelen als de deeltijd-WW passen daar niet bij, aldus Teulings en Van Ewijk. „Werkloosheid wordt niet voorkomen door deeltijd-WW, maar vooral verstopt. Met als beloning voor de verborgen werkloze een vrijstelling van de sollicitatieplicht.”

Ondanks alle sombere voorspellingen is de werkloosheid in Nederland vooralsnog niet sterk gestegen. Het CPB gaat er echter van uit dat de werkloosheid de komende anderhalf jaar flink zal stijgen, onder meer omdat werknemers die nu gebruikmaken van deeltijd-WW ten onrechte niet tot de groep van werklozen worden gerekend.

In een reactie benadrukt minister Donner van Sociale Zaken dat de deeltijd-WW niet bedoeld is om banen in stand te houden op plekken waar eigenlijk geen werk meer is, maar als een tijdelijke maatregel om bedrijven door barre tijden heen te helpen.

In hun boek bepleiten Teulings en Van Ewijk verder dat om een nieuwe kredietcrisis te vermijden de overheid de mogelijkheid moet krijgen om falende banken zonder toestemming van de aandeelhouders te nationaliseren. Op die manier moet worden voorkomen dat belastingbetalers opdraaien voor de redding van een bank.

„De overheid moet tegen een bank kunnen zeggen: verhoog je kapitaal of we onteigenen jullie. Die wetgeving moet er op Europese schaal komen”, aldus Teulings dinsdag bij de presentatie van het boek.

Aandeelhouders wachten volgens de CPB-directeur in de huidige situatie uit eigen belang vaak te lang met het ophalen van nieuw kapitaal om de balans van de bank te verstevigen. Liever beperken ze de kredietverlening om een bank te redden. „Toezichthouders moeten eerder ingrijpen dan aandeelhouders zouden willen.”

Minister Bos van Financiën schaarde zich gisteren onmiddellijk achter het voorstel van de CPB-top. Onvrijwillige nationalisatie zonder instemming van de aandeelhouders is iets wat de staat nodig heeft „in de gereedschapskist”, aldus de PvdA-bewindsman, die zegt te zoeken naar mogelijkheden om in te grijpen bij beursgenoteerde bedrijven „op het moment dat je nog kunt voorkomen dat de rekening bij de belastingbetaler terechtkomt.”

Overleg met duizenden aandeelhouders is dan in sommige noodgevallen niet mogelijk.