Tot en met juli van dit jaar is er volgens de registratie 20.000 keer met een ’inburgeringstraject’ begonnen. Als die lijn doorzet, zullen er dit jaar niet meer dan 35.000 inburgeraars aan zo’n ontwikkeling beginnen. „Dat steekt schril af bij de geambieerde 50.000 voor dit jaar", zei Van der Laan dinsdag.Van de 52 grotere gemeenten lopen er slechts dertien op schema: Breda, Tilburg, Den Bosch, Enschede, Hengelo, Lelystad, Maastricht, Sittard–Geleen, Zaanstad, Alphen a/d Rijn, Hilversum, Roermond en Spijkenisse. Dat geeft volgens de minister echter aan dat de prognoses wel degelijk te halen zijn.

Ook blijkt dat 80.000 inburgeringsplichtigen nog geen aanbod voor een cursus hebben gehad. Van der Laan wil dat inburgeringsplichtigen allemaal zo spoedig mogelijk een aanbod van de gemeenten krijgen en dat vrijwillige inburgeraars gerichter en effectiever worden benaderd om de cursussen te gaan volgen, via alle denkbare kanalen.

Als gemeenten daarover afspraken willen maken, is hij bereid daarvoor extra middelen beschikbaar te stellen. Die middelen haalt hij uit de voorschotten die hij terughaalt bij de gemeenten, die de afgesproken prognoses tussen 2007 en 2009 niet halen, bleek dinsdag uit een brief van de bewindsman aan de Tweede Kamer.

Van der Laan vindt dat het Rijk de nodige randvoorwaarden voor de inburgering heeft gerealiseerd, aldus zijn woordvoerster: „Het Rijk heeft deze kabinetsperiode 460 miljoen euro beschikbaar gesteld bovenop de 260 miljoen die er per jaar al voor uitgetrokken is. Na aanloopproblemen is de wet aangepast om de uitvoering makkelijker te maken, hebben gemeenten en aanbieders tijd gehad om de uitvoering ter hand te nemen, zijn de mogelijkheden voor registratie verbeterd en zijn maatregelen getroffen om maatwerk te leveren".

Van der Laan gaat nog volgende maand de 52 grotere gemeenten (die samen verantwoordelijk zijn voor driekwart van de doelgroep) en een vertegenwoordiging van de andere gemeenten in een overleg aanspreken op hun verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de inburgering.

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) noemt de „ambitie" van de minister „niet reëel" en laat in een reactie weten dat gemeenten het aantal potentiële inburgeraars drastisch zien afnemen. Volgens de VNG zijn de aantallen die Van der Laan schetst, niet haalbaar.