In de aanloop naar het referendum over het EU-lidmaatschap in juni lopen eurosceptici in Polen zich al warm. Het diepkatholieke land moet volgens hen vrezen voor ondermijning van traditionele normen en waarden wegens het liberale klimaat in de Unie jegens abortus en homohuwelijken.

Formeel hebben de Polen gevraagd om een verklaring over „de moraal en de bescherming van het leven”, waaronder ook euthanasie zou kunnen vallen. Nederland kan onder voorwaarden met het verzoek akkoord gaan. Duidelijk moet zijn dat het een puur eenzijdige verklaring is van Polen, zonder juridische gevolgen. „Het veranderen van het toetredingsverdrag is onmogelijk”, stelden woensdag bronnen in Brussel.

Volgens staatssecretaris Nicolaï van Europese Zaken zet de Unie de deur open voor nog meer claims als het toetredingsverdrag zou worden gewijzigd. „Dat is de doos van Pandora openen”, beamen bronnen bij de Europese Commissie.

Bovendien lijkt de vrees van Polen onterecht omdat de EU geen zedenwetgeving kent. Ierland bedong voor zijn toetreding indertijd garanties dat het als EU-lid zijn strenge abortuswet mocht handhaven. Ook Malta verkreeg vorig jaar een dergelijk protocol bij zijn toetredingsverdrag. „De Poolse katholieke kerk is kennelijk wakker geworden, maar wel een beetje laat”, aldus bronnen in Brussel.