Toon Hagen
Het Ademaorgel uit 1926 van de in 2005 gesloten Michaëlkerk in Zwolle is vorig jaar een nieuw leven begonnen in de Basiliek van de Heilige Kruisverheffing in Raalte. Het instrument is compleet opgeknapt door de Kampense orgelmakers Kaat en Tijhuis, waarbij de oorspronkelijke dispositie in ere is hersteld en zorgvuldig geherintoneerd.
Toon Hagen, organist van de Zwolse Grote of Sint-Michaëlskerk, heeft op deze Adema van de ”kathedraal van Salland” een cd opgenomen. Bij het horen van de gespeelde orgelwerken dringt zich onmiskenbaar de vergelijking op met het Ademaorgel van de Kathedrale Basiliek in Haarlem.De ”Sonata da Chiesa” van Hendrik Andriessen laat zich uitstekend vertolken op deze 43 stemmen tellende Adema in Raalte. Toon Hagen heeft een groot vertrouwen in de eigen zeggingskracht van de gekozen werken. Wat Andriessen, Franck (”Prière”, opus 20 en ”Fantasie en Ut majeur”, opus 16) en de derde Fantaisie van Saint-Saëns (opus 157) betreft, ga ik daarin met hem mee. De derde Prelude van Saint-Saëns (opus 99) vind ik een zeurderig stuk en de bijbehorende Fuga te grillig en te wispelturig om mooi te vinden.
Uitgangspunt voor deze cd is ”De profundis” (Uit de diepten roep ik) van de componist en kunstschilder Henk Klop. Het is de eerste uitvoering van dit werk. Klop legt zich sinds 1977 alleen nog maar toe op schilderen en treedt niet meer in het openbaar op als organist. Enkele van zijn radio-opnamen verschenen op cd.
”De profundis” is een prachtig orgelwerk, geschreven in een laat-romantisch idioom, op een voortreffelijke manier door Toon Hagen tot klinken gebracht. Alsof het voor deze Adema is geschreven.
Het orgel klinkt in deze ”Prière” afwisselend donkerbruin, helder en fluweelzacht. Het instrument is terecht voor de ondergang behoed.
N.a.v. ”Prière – Toon Hagen bespeelt het Ademaorgel in de Basiliek van de Heilige Kruisverheffing te Raalte”; B&A Records (04051975); € 15,-; bestellen: kaatentijhuisorgelmakers.nl.