Uitleggen wat onder het Afrikaanse concept van gezin moet worden verstaan, is nog niet zo eenvoudig, zegt Moïse Napon, predikant en secretaris-generaal van hulporganisatie Credo in Burkina Faso, een lokale partner van Woord en Daad.Het is niet alleen de ”extended family”, waarin de grootouders bij de kinderen inwonen, aldus Napon. „Dat is een te simpel beeld. Ook verwanten uit verdere takken behoren tot de familie. Zelfs familieleden van de schoonfamilie beschouwen wij als familie. Daar zijn we trots op. Als iemand van de grote familie in nood is, helpen we allemaal, voor zover dat in ons vermogen ligt.”

Traditionele waarden als solidariteit en mededeelzaamheid staan echter in Afrika in toenemende mate onder druk. „Armoede, aids en urbanisatie zijn de grote boosdoeners”, zegt Napon. „Mensen met aids worden vaak gestigmatiseerd en uit de familie verstoten. Door de trek naar de stad krijgen mensen geheel eigen zorgen: huisvesting, scholing voor de kinderen. Dan kunnen ze niet meer voor hun verwanten op het platteland zorgen. Daardoor is de balans in de familie weg.”

De Burkinese predikant ziet een belangrijke rol weggelegd voor de kerken om de positie van het gezin veilig te stellen. „Kerken moeten werken aan het behoud van traditionele gezinswaarden. Maar ze moeten tegelijkertijd ook het traditionele Afrikaanse patroon proberen te doorbreken door te wijzen op de waarden uit Genesis. De vrouw is als een hulp tegenover de man, niet een machine die alleen maar kinderen moet produceren en orders uitvoert.”

Wat kan het Westen van Afrika leren als het om het gezin gaat?

„De Afrikaanse principes van solidariteit en mededeelzaamheid zijn een belangrijke spiegel voor het Westen, waar hyperindividualisme en materialisme de boventoon voeren. Als je gezegend wordt, mogen anderen ook in je zegeningen delen. De evolutie, of, beter gezegd erosie van het gezin in de westerse wereld is op een punt gekomen waar het dringend moet stoppen.”

En andersom?

„Afrika kan van het Westen leren dat er in een huwelijk ruimte voor dialoog moet zijn en dat de vrouw een eigen plaats inneemt.”