Op die manier zou duidelijk worden of de kosten, risico’s en opbrengsten (zoals het aantal passagiers) zo groot zijn als bestuurders zeggen. Dat stelt Mig de Jong, die wil promoveren op megaprojecten.„Eigenlijk zou je een soort van megaprojectenorganisatie voor heel Nederland moeten hebben.” Er is volgens hem een aantal geschikte kandidaten: de Algemene Rekenkamer, het ministerie van Financiën of een geheel nieuw onafhankelijk instituut.

Zo’n organisatie is hard nodig. Volgens De Jong is namelijk een meerderheid van de megaprojecten in Nederland geen succes: ze zijn later klaar dan gepland, kosten veel meer of uiteindelijk maken veel minder mensen gebruik van een trein- of metroverbinding dan gedacht.

Dat komt onder meer doordat politici projecten tijdens de besluitvorming veel rooskleuriger voorspiegelen dan ze in werkelijkheid zijn. Anders zou de gemeenteraad of de Tweede Kamer er nooit mee instemmen. Wetenschappers noemen dat „strategische misrepresentatie”, maar „strategisch liegen” is volgens De Jong ook een prima term.

Nog een reden waarom veel megaprojecten in Nederland uit de hand lopen: het is nooit duidelijk wie er nu precies verantwoordelijk is. De Jong: „Niemand zegt: als het fout gaat, moeten ze mij hebben. Het is altijd een kluwen, niet eens van mensen, maar van organisaties.”

Zo kunnen wethouders of ministers die over een project gaan gemakkelijk de schuld geven aan hun voorgangers, andere organisaties of ondergeschikten. De Jong denkt dat dit met de Nederlandse consensuscultuur te maken heeft. „We gaan met twintig partijen rond de tafel en besluiten uiteindelijk bijna unaniem dat we het gaan doen, zonder dat iemand hoofdelijk verantwoordelijk is.”