Op 13 februari landt de eerste Boeing 767 op de anderhalf meter dikke en 3800 meter lange Polderbaan. Aan boord zullen als eregast aanwezig zijn de mensen die van hun grond werden verdreven om de aanleg mogelijk te maken. Een week later gaat de vijfde baan open voor het reguliere vliegverkeer, de eerste maanden alleen ’s nachts. Het formaat van de baan maakt hem geschikt voor het ontvangen van de superjumbo’s die nu nog alleen op de tekentafel of in model bestaan.

Schiphol-directeur G. Cerfontaine showde de aanwinst dinsdag met veel verve. „De luchtzijde is klaar, nu de landkant nog.” Graag ziet hij dat de investering van de luchthaven in de baan -bij elkaar zo’n 320 miljoen euro- door gewestelijke en landelijke overheden wordt aangegrepen voor uitvoering van vergelijkbare ambitieuze plannen en projecten in de Randstad. Want zonder een goede toe- en afvoer is een luchthaven niks. Op dit moment verwerkt Schiphol ruim 400.000 starts en landingen per jaar.

„We kunnen wel allemaal ach en wee gaan zitten roepen vanwege een haperende economie, beter is het om de handen uit de mouwen te steken en de kansen die er liggen te grijpen.” Cerfontaine, de man van de brede visies en grote lijnen, wordt nadrukkelijk genoemd als (PvdA-)kandidaat voor de ministerspost Verkeer en Waterstaat.

Ook de KLM, het tandemmaatje van Schiphol, is gelukkig met de nieuwe baan. „Schiphol is een van de weinige grote Europese hubs met zulke groeimogelijkheden. De KLM is hierdoor extra aantrekkelijk als alliantiepartner. De Polderbaan vermindert de operationele kwetsbaarheid bij slechte weersomstandigheden aanzienlijk en verbetert de betrouwbaarheid van Schiphol als mainport”, aldus P. Hartman, operationeel KLM-directeur.

Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) is de derde gelukkige op rij. In de piekuren overdag kan de LVNL straks drie banen kiezen uit vijf voor gelijktijdig gebruik. Veel nieuwe baancombinaties maken het mogelijk de geluidsbelasting voor de omgeving terug te schroeven, bij mist kan langer worden doorgewerkt en door nieuwe aan- en uitvliegroutes is veel van de huidige nachthinder te voorkomen, zegt LVNL-directeur E. Kroese.

Het aantal mensen dat in de ruime omgeving van de luchthaven ernstige geluidshinder ondervindt, daalt na 1 november 2003 met bijna tweederde ten opzichte van 1990. Tot die datum zijn er nog zoveel bouw- en verbouwactiviteiten dat de baan slechts af en toe beschikbaar is. In dit overgangsjaar wordt onder meer een aparte taxiroute aangelegd om de zuidelijke kop van de Zwanenburgbaan. Deze ligt ook noord-zuid, ten oosten van de Polderbaan, en zou anders constant moeten worden gekruist. Dat is op luchthavens een linke bezigheid, zo bleek bij bijna-incidenten uit het recente verleden van Schiphol.

Het maximaal toegestane aantal woningen in het meest geluidsbelaste gebied daalt eind dit jaar met eenderde, naar ongeveer 10.000 huizen. Vooral inwoners van Amstelveen, Amsterdam-Centrum, -Buitenveldert en Zwanenburg hebben baat bij de nieuwe baan. Aalsmeer en Uithoorn -wat dunner bevolkt- krijgen daarentegen beduidend meer last van het vliegtuiglawaai, omdat de Aalsmeerbaan (idem noord-zuid gelegen) vaker zal worden gebruikt in combinatie met de vijfde baan.

De nieuwe Polderbaan ligt heel ver van de huidige verkeerstoren: de taxitijd van platform naar de kop van de startbaan via de langste route is meer dan 10 minuten. Daarom moesten veel speciale voorzieningen worden getroffen. Een nieuwe brandweerpost was nodig om binnen de voorgeschreven drie minuten ter plekke te kunnen zijn. Een satellietverkeerstoren verrijst op dit moment bij de baan en bedient die straks overdag.

De Polderbaan kreeg ook twee zogenaamde de-icing platforms, waarop vliegtuigen voor de start worden ontdaan van sneeuw en ijs. Een aparte locatie daarvoor was nodig vanwege de lange taxitijd. Luchtvaartwetgeving schrijft voor dat een toestel tot twintig minuten na het ijsvrij maken moet zijn vertrokken. Lukt dat niet, dan moet er opnieuw worden ontijst.

Automobilisten op rijksweg A5 -die op dit moment wordt aangelegd tussen de A9 en de A4- zien na openstelling van de nieuwe weg (medio 2003) aan twee kanten vliegtuigen naast hun route. Pal naast de nieuwe verbindingsweg ligt de Zwanenburgbaan, iets verderop, aan de andere kant, de Polderbaan. Misschien doet Rijkswaterstaat er goed aan het oude bord ”Kijk op de weg, niet in de lucht” weer uit de kast te halen.