”Hoe ver het water kwam”
Auteur: Sandra van de Vijver
Uitgeverij: Pennevrucht, Koewacht, 2003
ISBN 90 807405 1 9
Pagina’s: 99
Prijs: € 12,95. Wat was de impact van de watersnoodramp van 1953 op de tweede generatie? Tot op heden ontbreekt echt onderzoek naar een antwoord op die vraag, maar zeker is dat indrukken die door ouders worden doorgegeven bij kinderen vaak hun sporen nalaten. Traumatische gebeurtenissen leiden bij volgende generaties soms tot allerlei psychische klachten.

De emotionele gevolgen voor de mensen uit de generaties volgend op de getraumatiseerde betrokkenen bij de watersnoodramp, daar gaat het om in de novelle ”Hoe ver het water kwam”.

Journaliste Sandra van de Vijver uit het Zeeuws-Vlaamse Koewacht besloot daarover een verhaal te schrijven. Het verhaal is fictie, maar wel gebaseerd op ware gebeurtenissen. Hoofdpersoon Laura (gehuwd, twee jonge kinderen) is een jonge vrouw die gebukt gaat onder het overlijden van haar vader. Ze belandt bij een psychiater, die tracht haar leven weer enigszins in ordelijke banen te leiden.

Laura’s vragen concentreren zich op haar verhouding tot haar ouders en met name haar vader, die steeds depressiever werd en tenslotte zelfmoord pleegde. Hij was het die de watersnoodramp in het in Oost-Zeeuws-Vlaanderen gelegen dorpje Paal meemaakte. Bij die ramp kwamen niet alleen zijn verloofde, maar ook zijn vader, broer èn zijn jongste zusje om. Ze viel uit zijn armen bij het beklimmen van het dak van de ouderlijke woning en verdronk. Tot aan zijn dood worstelde de man met de schuldvragen rondom die verdrinking.

Sandra van de Vijver verbindt in haar novelle verleden, heden en toekomst tegen de achtergrond van een boerenmilieu in een rooms-katholieke omgeving. Eerst de ramp, daarna Laura’s levensvragen en vervolgens een aantal gebeurtenissen rondom de recente wateroverlast aan de Maas. Bij dat laatste zijn familieleden van Laura betrokken.

De schrijfster zoekt voor haar onderwerp herkenning en erkenning. Zelf heeft ze familie in Paal die de ramp aan den lijve meemaakte. Hoewel er onder hen geen dodelijke slachtoffers waren, dragen zij de indrukken tot op de dag van vandaag met zich mee.

Het verhaal zal zeker herkenning oproepen, juist bij velen van de tweede generatie. Het grootste deel van de novelle is in dat opzicht geslaagd. Hoewel -al is dat een detail- niet precies duidelijk wordt waarom het hele gezin van Laura’s vader de gevaarlijke gang naar het dak maakte en niet gedeeltelijk op zolder bleef.

In het vervolg vind ik de link met de wateroverlast in Limburg enigszins gezocht. Bekend is ook dat velen niet van een vergelijking met ”dè Ramp” willen weten, omdat in deze zuidelijke provincie tot op heden beslist geen levensgevaarlijke situaties voorkwamen. Ook het slot van het verhaal is erg abrupt.

De eerste druk van de novelle, die 22 oktober verscheen, is inmiddels uitverkocht. Recent, met het zicht op de herdenkingen, verscheen een tweede druk.