Het NOC heeft 28 november alle gemeenten in Nederland aangeschreven voor deze eenmalige happening. Het comité wil ’gewone’ mensen uit heel het land aanwezig doen zijn. De gemeenten moeten het voortouw nemen om deze mensen te selecteren. Naar rato van het aantal inwoners per gemeente is een aantal zitplaatsen in de ArenA beschikbaar.

Voor de kleine gemeenten 25 zitplaatsen en voor de grootste gemeenten 175 zitplaatsen. In totaal gaat het om 31.350 mensen die via de ’gemeentelijke’ weg worden geworven om deel te nemen aan het evenement. Zo’n 19.650 kaarten worden op een andere wijze dan de gemeenten gesleten.

Er zit een addertje onder het gras, want niets voor niets: een zitplaats in de ArenA kost 30 euro oftewel 66 gulden, exclusief vervoer. Inclusief gaat het om een bedrag van 100 gulden per deelnemer. Eentiende komt ten goede aan het Nationale Oranje Fonds (dat door het NOC is ingesteld).

Afgelopen dinsdag 11 december moesten de gemeenten laten weten of ze meedoen. Zo ja, dan moeten zij voor 17 december contact opnemen met Evenementen Vervoer Nederland en de financiële bijdrage storten, afhankelijk van het aantal zitplaatsen. Daarna moet zo spoedig mogelijk een deelnemerslijst worden ingediend.

De gemeente Bunschoten, waar GPV’er Groen burgemeester is, doet mee, al klaagt mevrouw Jacqueline Berends van welzijn dat de tijd zo kort is. „Als we langer de tijd hadden gehad, hadden we met meer zorg de lijst van burgers kunnen samenstellen.” Dat Jantje, Pietje en Klaasje ook worden uitgenodigd, zit er niet echt in.

Het lijkt er eerder op dat de gebruikelijke lokale kopstukken weer hun opwachting mogen maken. „Het kan niet anders. We zijn door de korte tijd gedwongen voorzitters van bijvoorbeeld koren en verenigingen op de lijst te zetten voor de uitnodiging. Ook de voorzitters van onze drie oranjeverenigingen horen daarbij”, aldus mevrouw Berends. De gemeente Bunschoten betaalt voor vijftig deelnemers.

Gemeente Hardinxveld-Giessendam, met SGP’er Noordergraaf als burgervader, doet in het geheel niet mee. Persvoorlichter Barend Bode geeft aan waarom: „De organisatietermijn is erg kort. Verder is bij eerdere en soortgelijke evenementen gebleken dat er in onze gemeente –goed voor vijftig zitplaatsen– weinig animo is voor dergelijke gebeurtenissen. We hebben dus besloten geen gehoor te geven aan de oproep van het comité.”

Ook Nico Beets van de gemeente Groningen –waar PvdA’er Wallage de scepter zwaait– klaagt over de termijn. „Maar Groningen doet wel mee en dat voor 175 zitplaatsen. We streven ernaar om de burgers te informeren of ze belangstelling hebben voor het feest en dat kenbaar willen maken. Via een trekking door een onafhankelijk notaris moet de lijst zo eerlijk mogelijk tot stand komen.”

Burgemeester Vries (CDA) van de gemeente Nijkerk (goed voor 75 zitplaatsen) zegt dat Nijkerk wel bereid is mensen te selecteren. „Maar onze gemeente vindt het onverantwoord om 7500 gulden te betalen voor het feest. Wij vinden dat de regering dat moet doen en hebben ons probleem in een brief aan het Nationaal Oranje Comité voorgelegd.”

Directeur G. Key van het Nationaal Oranje Comité erkent dat de tijd tussen de brief en de beslissingstermijn aan de krappe kant is. Hij gelooft niet dat het moeilijk is de ArenA vol te krijgen met een doorsnede van de Nederlandse maatschappij. „Het feest is juist bedoeld voor de ’gewone’ mensen; mensen ook die zich op een of andere manier verdienstelijk hebben gemaakt, de stille krachten van Nederland. Ik denk dat dat gaat lukken, ook al doen sommige gemeenten niet mee.”