De term Oost-Jeruzalem omvat het gedeelte van Jeruzalem dat Israël in de Zesdaagse Oorlog van 1967 op Jordanië veroverde. Het gaat niet alleen om het oosten, maar ook het noorden en zuiden van de stad vallen eronder. Daar heeft Israël na 1967 een aantal nieuwe Joodse woonwijken laten bouwen, waar nu ongeveer 200.000 Joden wonen. In de Arabische wijken wonen circa 270.000 Palestijnen. In een aantal Joodse wijken hebben Palestijnen huizen gehuurd.Enkele Joodse groepen proberen onroerend goed te verwerven in Arabische wijken, met name in gebieden waar in de geschiedenis een Joodse presentie is geweest. Beide bevolkingsgroepen raken dus steeds meer gemengd. Door de bouw van nieuwe huizen bij het Shepherd Hotel wordt het volgens Amerika moeilijker om een Israëlisch-Palestijns akkoord over Jeruzalem te bereiken.

Sleutelgeld

Het Shepherd Hotel werd gebouwd door de toenmalige moefti van Jeruzalem, Haj Amin al-Husseini (1893-1974), die met de nazi’s collaboreerde. De Britten confisqueerden het pand en deporteerden Al-Husseini in 1937. De Jordaniërs namen het gebouw over na 1948.

Nadav Shragai schrijft in een publicatie van het Jeruzalem Centrum voor Openbare Zaken dat de familie Husseini het gebouw verhuurde aan twee broers die christen waren. Israël trok echter het recht van de familie Husseini om huur te innen in en gaf de broers de status van ”beschermde bewoners”, die sleutelgeld betaalden aan een Israëlische overheidsinstantie. In het midden van de jaren tachtig verkochten de weduwen van de broers de woonrechten aan een Zwitsers bedrijf, dat werd gesteund door Joodse groepen.

In de jaren tachtig van de vorige eeuw werd het gebouw overgedaan aan de Amerikaanse zakenman Irving Moskowitz, die Joodse groepen sponsort die zich in Oost-Jeruzalem vestigen. Hij verhuurde het aan de grenspolitie. De afgelopen jaren stond het leeg. Begin deze maand keurde de gemeente Jeruzalem een plan goed om er twintig wooneenheden te bouwen. Een plan om er in een later stadium honderd huizen neer te zetten, is nog niet goedgekeurd.

Tempel

Het Shepherd Hotel ligt aan de rand van de Arabische wijk Sjeik Jarrah. In een deel van Sjeik Jarrah lag vroeger een Joodse wijk. Shragai schrijft dat Joden in de negentiende eeuw een stuk grond kochten bij het graf Shimon HaTzadik (Simon de Rechtvaardige), waar ze huizen omheen bouwden. Shimon HaTzadik, een Joodse hogepriester, leefde in de vierde eeuw voor Christus. Hij zou Alexander de Grote ervan hebben overtuigd om de tweede tempel niet te verwoesten. Zijn graf en de vroegere wijk bevinden zich op een afstand van ruim 1 kilometer ten noorden van de Oude Stad, het oudste gedeelte van Jeruzalem.

Na de Zesdaagse Oorlog van 1967 bouwde Israël in Sjeik Jarrah een aantal regeringskantoren en een hoofdkwartier van de politie. Joodse groepen hebben gepoogd er weer een woonwijk te laten verrijzen. Shragai meldt dat er op het ogenblik ongeveer tien Joodse gezinnen wonen. Door middel van rechtszaken proberen ze Palestijnse bewoners weg te krijgen, met de aanklacht dat dezen geen huur hebben betaald aan de Joodse eigenaren, die het land in de tweede helft van de negentiende eeuw hebben gekocht. De Palestijnse bewoners zeggen dat deze eis nergens op is gebaseerd.

Oude Stad

De Israëlische organisatie Ir Amim meldt dat twee Palestijnse gezinnen door een rechtbank zijn gelast om hun huizen te verlaten. Tegen vier andere gezinnen lopen processen. Ir Amim spant zich in voor een politieke regeling voor Jeruzalem waar zowel Israëliërs als Palestijnen het over eens zijn. Het plan om er een Joodse woonwijk te bouwen, maakt volgens Ir Amim deel uit van de poging van de regering om de Oude Stad van Jeruzalem af te snijden van de Palestijnse wijken.

De gemeente Jeruzalem heeft laten weten zich niets van de Amerikaanse kritiek aan te zullen trekken. „Jeruzalem is de hoofdstad van Israël, het hart en de ziel van het Joodse volk”, zei burgemeester Nir Barkat vorige week. „Als Joden huizen kunnen kopen en bouwen waar ze willen in New York, Parijs of Moskou, dan kunnen ze het zeker overal waar ze maar willen in de stad Jeruzalem”, voegde hij daaraan toe.

De Palestijnen echter willen van Oost-Jeruzalem de hoofdstad van Palestina maken. Ze zien de oprichting en uitbreiding van de Joodse wijken in de stad als een hindernis om een tweestatenoplossing te bereiken, waarbinnen beide partijen een akkoord over Jeruzalem dienen te bereiken.