EU verdeeld over hervormingen landbouw
De plannen voor een grondige hervorming van het Europese landbouwbeleid vallen bij een flink aantal lidstaten niet in vruchtbare aarde. Anders dan demissionair minister Veerman (Landbouw) spuiden zijn collega’s uit Spanje, Frankrijk maar ook Ierland maandag spijkerharde kritiek op de voorstellen van EU-commissaris Fischler.
Fischler gunt de boeren hun inkomenssubsidie, maar wil die loskoppelen van wat ze produceren. Niet de steun, maar de vraag van de markt moet bepalend zijn voor wat boeren verbouwen. Fischler wil zijn beleid daarnaast vergroenen. Boeren moeten daarom voldoen aan allerlei eisen op het gebied van milieu, dierenwelzijn en voedselveiligheid.
Veerman noemde de voorstellen „gedurfd” en „onvermijdelijk” en vindt dat Fischler „verstandige keuzes” heeft gemaakt. „De moderne maatschappij vraagt om een legitimatie van de landbouwsteun. De voedselproductie volstaat niet als antwoord. Andere landen bieden die aan tegen lagere prijzen.”
Maar ook de onderhandelingen over vrijere wereldhandel, onder de paraplu van de Wereldhandelorganisatie WTO, pleiten voor een ander beleid. Ontwikkelingslanden moeten meer exportmogelijkheden krijgen, overigens volgens Veerman wel geleidelijk en gekoppeld aan kwaliteitseisen.
Minder eens is hij het met Fischlers plannen om de inkomenssteun af te romen en het bespaarde geld deels te besteden aan plattelandsontwikkeling. Veerman vindt dat Europa zuinig moet zijn. De lidstaten zouden de ingehouden middelen zelf moeten kunnen houden, en niet moeten storten in de EU-kas.
Veermans collega’s uit Duitsland, Zweden en Groot-Brittannië waren ook overwegend positief. Des te harder kwamen de ministers uit de traditionele landbouwnaties Frankrijk, Spanje en Ierland uit de hoek. Daarmee herhaalden zij de felle kritiek die zij leverden nadat Fischler in juli al had aangegeven in welke richting hij wilde gaan met een nieuw landbouwbeleid.
De Spaanse minister Arias Canete voer als eerste scherp uit over de plannen. Hij noemde ze „onaanvaardbaar”, „overdreven” en „riskant.” Hij ziet niets in de ontkoppeling van de steun en de productie. De bewindsman verweet Fischler dat hij zich niets heeft aangetrokken van allerlei alternatieve ideeën die de landbouwministers en ook het Europees Parlement hebben aangedragen.
Volgens de Ierse minister Walsh zullen de Ierse rundveehouders veel zwaarder worden getroffen dan Fischler verwacht. Volgens Fischler zal de rundvleesproductie door de hervormingen in de EU 3 procent dalen, maar volgens Walsh zal dat in Ierland in 2009 12 procent zijn. „Dat is niet mijn idee van een eerlijke verdeling.” Walsh vond het ook veel te vroeg om het beleid te hervormen. Hij pleitte ervoor de uitkomst van de WTO-onderhandelingen af te wachten.
De Franse minister Gaymard stelde zich ook hard op. Er kan volgens hem geen sprake van zijn dat de Unie afwijkt van de afspraken die de Europese leiders, eerst in 1999 in Berlijn, en vorig jaar in Brussel en Kopenhagen, hebben gemaakt over hoe het landbouwbeleid eruit moet zien en hoeveel dat mag kosten.