„Besef gevaar achter dijken is weg”
Sybe Schaap stopt eind dit jaar als voorzitter van de Unie van Waterschappen en legt tevens zijn functie als dijkgraaf van waterschap Groot Salland neer. Schaap was ooit degene die als eerste die een nieuw deltaplan bepleitte. Nederland is de veiligste delta van de wereld, stelt hij, maar de Nederlander is inmiddels het besef van het gevaar achter de dijken kwijt.
Vrijwel dagelijks rijdt de dijkgraaf vanuit Flevoland langs de balgstuw ten noorden van Kampen naar het hoofdkantoor van Groot Salland, in Zwolle. „De balgstuw is een beetje mijn kindje, ja”, zegt hij met een glimlach.Twijfels
Twaalf jaar geleden begon hij in zijn huidige functie van dijkgraaf van het Overijsselse waterschap. Twee jaar ervoor was het waterschap ontstaan uit een fusie van meerdere kleinere schappen. Dat was net na 1995, toen enkele bijna-overstromingen de overheden deed beseffen dat de binnendijkse veiligheid van het land niet op orde was.
Als kersverse dijkgraaf stond hij meteen voor de opgave de IJsseldelta veiliger te maken. Hij koos voor een revolutionair ontwerp: dat van de eerste opblaasbare stormkering te wereld. „Hier ligt uniek open landschap, daar moet je niet te veel staal in de lucht hebben hangen”, zegt Schaap.
Het innovatieve project kon niet iedereen bekoren. Toen de bouw door een langdurig conflict met de aannemer een jaar stillag, wilden Statenleden ervan af. Twijfels heeft Schaap nooit gehad. „Ik heb ooit gezegd: dat ding komt er óf ik treed af. Als je zoiets nieuws wilt laten bouwen, moet je ook je verantwoordelijkheid nemen.”
Sinds 2004 is Schaap tevens voorzitter van de Unie van Waterschappen. In die functie trok hij recent van leer tegen burgers en organisaties die grote ingrepen in het landschap tegenhouden. „De burger in Nederland is zo beschermd dat publieke werken soms helemaal niet meer uitgevoerd kunnen worden.” Volgens Schaap moet een waterschap in zo’n geval de belangen van de burger opzij kunnen zetten om een groter belang te dienen. „Ik ben een groot voorstander van inspraak, maar je moet er een keer een punt achter kunnen zetten.”
Koningin
Hoewel Nederland volgens Schaap de veiligste delta ter wereld is, moet er nu wel het nodige gebeuren om dat te behouden. Grote ingrepen zoals nu gepland langs grote delen van de IJssel worden niet altijd begrepen door inwoners van het gebied. „We kennen onze geschiedenis met in 1953 de laatste grote overstroming, maar we zijn wat verwend geraakt. Meppel stond vroeger elk jaar onder water. Als er nu eens een straat blank staat, komt meteen de koningin langs.”
Schaap legt eind dit jaar beide functies neer. Over een nieuwe bestuursfunctie laat hij zich nog niet uit. Wel gaat hij filosofie doceren aan de universiteit van Kiev en blijft hij aan als VVD-lid van de Eerste Kamer. „Wellicht keer ik terug in een functie op waterkundig gebied. Het water is iets wat ik niet los kan laten.”