Berthoud houdt veel lezingen en publiceert continu artikelen over de schepping en aanverwante onderwerpen. Met het oog op het Darwinherdenkingsjaar 2009 heeft hij deze preken, lezingen en artikelen van de afgelopen jaren gebundeld en uitgegeven onder de titel ”Création, Bible et Science”. De subtitel onthult iets van de inhoud: ”Over de grondslagen van de metafysica, het goddelijke scheppingswerk en de kosmische (scheppings)orde”.Jean-Marc Berthoud was ooit een veelbelovend student aan de Parijse Sorbonne, maar kon na burn-out en mentale instorting niets meer doen dan het eenvoudige werk van kruier op het station van Lausanne. In die hoedanigheid was hij ooit de grote denker Sartre van dienst, die hij kende uit zijn Parijse studententijd – juist in die roerige jaren zestig. De ‘communist’ Sartre keurde de ‘proletarische’ kruier verder overigens geen blik waardig.

Momenteel beheert Berthoud in de schaduw van de kathedraal van Lausanne een boekwinkel met voornamelijk christelijk-apologetische boeken op elk gebied van wetenschap. Hij voert geen academische titel, maar beschikt wel over een indrukwekkende belezenheid. Zijn meningen worden betwist, maar zijn intellectuele capaciteit en deskundigheid trekt niemand in twijfel.

Letterlijke uitleg

”Création, Bible et Science”, waarin bijna alle Europese en Amerikaanse creationisten van naam worden geciteerd, getuigt van deze gedegenheid. Behalve toonaangevende exegetische werken citeert de auteur met het grootste gemak belangrijke filosofen. De middeleeuwer Thomas van Aquino wordt ter ondersteuning van zijn betoog in dezelfde alinea aangehaald als de Amerikaanse (neo)gereformeerde apologeet Cornelius Van Til.

Uit alle hoofdstukken blijkt dat Jean-Marc Berthoud bezorgd is over de verschuivingen in Bijbelgetrouwe kringen. Berthoud signaleert dat ”evangelicalen” de leer van een ”theïstische evolutie” aanhangen en noemt dat een „capituleren voor de eisen van de wetenschap.” Volgens de schrijver is het boek Genesis historisch betrouwbaar. Met de letterlijke uitleg staat of valt volgens hem het heil van mens en kosmos. Wie een theïstische evolutie aanhangt, moet erkennen dat vóór de zonde de dood er was, met alle theologische consequenties van dien, aldus Berthoud.

In de eerste hoofdstukken van Genesis gaat het in zijn opinie niet om een mythe of om poëtische verbeelding, al is de beschrijving zelf wel een ”kunstwerk”, zowel in literair opzicht als in letterlijke zin, omdat het Gods mooie scheppingsorde weerspiegelt. Bovendien betekent het Hebreeuwse ”jom” altijd ”dag” en nooit ”periode”, stelt Berthoud. Het verschil van dag en nacht is ook niet afhankelijk van de stand van de planeten. Dit bleek uit de drie uur durende duisternis op Golgotha. Volgens Berthoud zet bijna niemand vraagtekens bij deze bijzondere duisternis met een beroep op de stand van de planeten. Veelzeggend is Gods antwoord op de zonde, namelijk het opheffen van de scheppingsorde: de heilzame scheiding van water en land (ten tijde van de zondvloed) en de scheiding tussen licht en duisternis (op Golgotha).

Scheppingsordinantie

Het begrip scheppingsordonnantie heeft bij Jean-Marc Berthoud een centrale plaats. Het opzettelijk vervagen van scheppingsordinantiën is volgens hem de zonde bij uitstek en leidt onvermijdelijk tot destructie. In dit kader schroomt hij niet homoseksualiteit en feminisme als afwijking of perversie aan te duiden. Als een Nederlandse schrijver zich in dezelfde termen als Berthoud over homoseksualiteit zou uitlaten, zou hij waarschijnlijk moeilijkheden met het COC en de Commissie Gelijke Behandeling krijgen.

Berthoud vindt het verder onjuist dat christelijke kinderen naar staatsscholen gaan en ziet maar één mogelijkheid: christelijke ouders moeten hun kinderen thuis zelf onderwijs geven. Hoewel hij schrijft vanuit de Zwitserse en de Franse context, waar christelijk onderwijs niet wordt gesubsidieerd, zouden zijn meningen, gezien het beleid van de huidige minister van Onderwijs in Nederland, wel eens opvallend actueel kunnen zijn voor de Nederlandse situatie.

N.a.v. ”Création, Bible et Science. Les fondements de la métaphysique, l’oeuvre créatrice divine et l’ordre cosmique”, door Jean-Marc Berthoud; uitg. L’Age d’Homme, Lausanne, 2009; ISBN 978 2825 1388 78; 417 blz.; € 28,50.