Cruciale gasleiding stap dichterbij
Toppolitici zetten maandag in de Turkse hoofdstad Ankara handtekeningen om een begin te maken met de belangrijke gasleiding Nabucco.
De leiding kan gas toevoeren naar Europa via Turkije vanuit landen als Georgië, Irak en Syrië. De buis van 3300 kilometer kan 31 miljard kubieke meter gas per jaar naar Europa brengen: goed voor 5 tot 10 procent van het Europese gasverbruik over tien jaar.Vooral landen in Zuidoost-Europa kijken reikhalzend uit naar de nieuwe gasleiding. Die zal ze minder afhankelijk maken van Rusland, nu hun enige gasleverancier. Als Rusland de gaskraan bij Oekraïne dichtdraait, zoals in januari gebeurde, hebben bijvoorbeeld Griekenland en Hongarije geen alternatieve aanvoerbuizen.
De EU zoekt al tijden naarstig naar nog meer andere energieaanvoer. Zo zijn er ook buizen gepland via de Oostzee en vanuit Noord-Afrika.
De overeenkomst voor de Nabuccolijn kreeg maandag de handtekeningen uit de vijf landen op de route: Turkije, Bulgarije, Roemenië, Hongarije en Oostenrijk. Om het grote belang voor heel Europa aan te geven, ging ook voorzitter José Manuel Barroso van de Europese Commissie naar Ankara voor de ondertekening.
Het akkoord bezegelt allerlei juridische afspraken. De belangrijkste is dat de landen toezeggen dat ze de toevoer niet zullen onderbreken. De landen mogen ook geen speciale doorvoerbelastingen opleggen.
Nieuw is dat exploitanten van de buis (zoals het Duitse RWE en het Oostenrijkse OMV) mogen kiezen uit drie van vier mogelijke beginpunten voor de buis. De pijpleiding kan in Oost-Turkije zowel aansluiten op Georgië (voor verbinding met Azerbeidzjan) als op Iran, Irak en Syrië. Aansluiting op Iran is onwaarschijnlijk: het land is politiek zeer omstreden en bovendien voert het geen gas uit.
De overeenkomst gaat niet in op de Turkse eis dat het 15 procent van het doorgevoerde gas mag aftappen voor eigen gebruik. Dat moeten handelaren later nog uitvechten, vindt de Europese Commissie. Wel is op Turks verzoek vastgelegd dat de gastoevoer omgekeerd kan worden: Europa kan gas aan Turkije leveren, als dat nodig is.
Na het juridisch akkoord van maandag moeten er nog afspraken komen over de financiering en de gasaankopen. Geen probleem, aldus bronnen bij de Europese Commissie.