John Nicolayson en Conrad Schick stonden donderdag centraal bij de lezingen ter gelegenheid van de opening. John Nicolayson speelde een cruciale rol bij het ontstaan van de protestantse kerk in Jeruzalem, aldus de historicus van de Christ Church, Kelvin Crombie.

De in 1804 geboren lutheraanse Deen Nicolayson werd beïnvloed door de evangelische Moravische kerk. Hij studeerde in 1821 bij de Missionary Society in Berlijn, waar hij ook Arabisch leerde. In 1823 studeerde hij bij de LJS (de London Society for Promoting Christianity Amongst the Jews – de Londense vereniging voor het bevorderen van christendom onder de Joden) in Engeland. De LJS achtte de terugkeer van de Joden naar het land van hun voorouders een vervulling van profetie en achtte de bekering van Joden tot het protestantisme noodzakelijk.

Ottomaanse regels
De LJS had moeite een post in Jeruzalem op te richten. De regels van de Ottomaanse heersers bepaalden dat de LJS iets moest bieden wat Jeruzalem nodig had. In 1825 zond de LJS de arts dr. George Dalton. Nicolayson werd naar hem toegezonden om hem te vertalen. Toen Dalton stierf, werd de Deense zendeling gedwongen naar Beiroet uit te wijken. In 1833 echter zag hij kans zich opnieuw, en nu definitief, in Jeruzalem te vestigen. In 1838 startte hij een Hebreeuwstalige gebedsgroep in Jeruzalem voor Joden en niet-Joden. In dat jaar slaagde hij er ook in grond te kopen waarop de Christ Church zou worden gebouwd. Bij zijn dood in 1856 werd Nicolayson beschouwt als de pionier van de protestantse kerk in de stad Jeruzalem en in de rest van het bijbelse land.

De Christ Church kon vijftien maanden geleden met de renovatie van het nieuwe gebouw beginnen, nadat een plaatselijke bank het pand had verlaten. In Bet (= huis, red) Nicolayson is ook een koffiebar gevestigd. Verder zal de ruimte dienen voor gemeentelijke activiteiten.

Crombie acht het niet bezwaarlijk dat de Christ Church het centrum opent juist in een tijd waarin zich in Israël een crisis in het toerisme voordoet. „De tentoonstelling laat juist de getuigenis zien dat ook anderen hebben doorgezet in tijden van problemen en oorlogen."

Ook ds. Neil Cohen, de voorganger van de Engelstalige gemeente in de Christ Church, vindt het niet bezwaarlijk het gebouw juist nu te openen. „De intifada zal niet altijd voortduren. Bovendien hebben we nog steeds groepen Israëliërs die op bezoek komen. Ook zijn er evangelische christenen in ons gastenhuis die juist nu op een gebedsreis naar Israël komen."

Geschiedenis
In het centrum is een tentoonstelling te zien over de geschiedenis van het protestantisme in Jeruzalem. Een speciale attractie in de tentoonstellingsruimte is een model van de Christ Church en omgeving van de meestermodelbouwer Conrad Schick (1822-1901).

De historicus dr. Haim Goren liet donderdag aan de hand van dia’s modellen zien die Schick had gebouwd. Diverse handwerkslieden maakten modellen in de negentiende eeuw. Deze werden verkocht aan pelgrims en ze dienden als hulpmiddelen om mensen te onderwijzen. Schick maakte een grondige studie van de Oude Stad van Jeruzalem en haar topografie. Hij was ook betrokken bij de oprichting van beroemde gebouwen in Jeruzalem. Goren wees erop dat er zich in het Bijbels Museum in Amsterdam een belangwekkend model van de Tempelberg bevindt.

In een hoek van de tentoonstellingsruimte bevindt zich een trap die afdaalt naar een waterput waarin een watertunnel uit de tijd van Herodes uitmondt. De tunnel werd het eerst ontdekt door J. W. Johns in 1841, acht jaar voordat de Christ Church werd ingewijd.

Ook Conrad Schick wist van het bestaan van de tunnel. Hij verwerkte deze zelfs in zijn model van het protestantse complex. De tunnel werd in 1986 herontdekt door onderzoeker Arieh Klein. De tunnel loopt dwars onder de kerk door, aldus de archeoloog Dr. Shimon Gibson. De tunnel, die in de tijd van koning Herodes diende om water naar de stad te voeren, zal in de toekomst mogelijk voor het publiek worden open gesteld.