Noch de vakbonden noch de werkgeversvereniging AWVN kent andere voorbeelden. Maar het valt niet uit te sluiten dat andere bedrijven het voorbeeld zullen volgen.Postbedrijf TNT, dat 11.000 banen wil schrappen, heeft het personeel wel gevraagd of loonsverlaging in ruil voor een werkgarantie bespreekbaar is. Maar dat was een peiling en geen individueel verzoek aan de werknemers loon in te leveren.

„Het is niet iets wat wij aanmoedigen”, zegt een woordvoerster van de AWVN over de gang van zaken bij V&D. Het warenhuis wil in deze moeilijke economische tijd af van de loonsverhoging van 3,3 procent die de werknemers per 1 juli krijgen. De vakbonden weigerden de cao open te breken en daarop besloot het concern alle medewerkers individueel te vragen tot februari 2010 af te zien van de loonsverhoging. „Ieder bedrijf heeft zijn eigen beleid”, aldus de AWVN, die bij ruim 600 cao’s aan de onderhandelingstafel zit.

A. van Delft van werkgeverskoepel VNO-NCW heeft wel be-grip voor de handelwijze van V&D. „Als bonden principieel het openbreken van de cao af-wijzen, kunnen directies dit doen. Het lijkt me legitiem dat dat wordt geprobeerd.” Maar cao-coördinator A. Jongbloed van FNV Bondgenoten wil daar niets van weten. „Afspraak isafspraak” zegt zij. „In het sociaal akkoord is afgesproken dat er geen cao’s worden opengebroken. Daaronder staat ook de handtekening van VNO-NCW.”

„In uitzonderlijke gevallen, wanneer de werkzekerheid ermee gemoeid is, dan kijken wij wel naar de cao”, aldus Jongbloed. V&D zegt dat de loonsverhoging banen kost. Maar het concern heeft de vakbonden niet kunnen overtuigen. Ook als de lonen niet omhoog zouden gaan, wilde het geen werkzekerheidsgarantie bieden.

Op de vraag of zij bang is dat anderen het voorbeeld van V&D zullen volgen zegt Jongbloed: „Alle werkgevers kijken met argusogen of het ergens lukt om kwade dingen te doen.” Maar het gevaar van navolging is volgens Jongbloed dat het moeilijker wordt nog ergens een cao open te breken als het echt nodig is.