Eén weg
Voorbereidende bewegingen zijn geen beginselen van een geestelijk leven, omdat de mens vóór de wedergeboorte geestelijk dood is. Hoeveel voorbereidende bewegingen hij ook mag hebben ontvangen, hij blijft echter dood, er is geen middenweg. Een mens is óf dood óf levend.Men moet de Geest van God niet beperken in Zijn soevereine vrijheid, alsof er altijd voorbereidingen aan de wedergeboorte moeten voorafgaan. Dit zou vermetel zijn, want de Geest werkt zoals Hij wil. Aan de andere kant gaat het te ver te stellen dat er in sommige mensen, eer zij wedergeboren worden, niet enige algemene werkingen van de Geest kunnen zijn die men voorbereidingen tot de wedergeboorte mag noemen. Hierin is de Geest van God vrij hoe te werken. Er zijn in de uitverkorenen zekere werkingen die aan de wedergeboorte voorafgaan, zoals daar zijn: overtuiging van zonden, van ellende en van onbekeerd te zijn. Daar komt dan uit voort onrust en bekommering, schrik en vrees voor de hel, zoals men kan zien bij Judas en anderen. De mens neemt zich dan voor zijn leven te veranderen, zich voor de zonden te wachten en verschillende plichten te doen en zodoende enigszins te voldoen aan een overtuigd geweten.
Deze dingen komen voor in de uitverkorene, doch ook in de verworpene, en zijn niet altijd voorbereidingen van de wedergeboorte.
Jesajas Hillenius, predikant te Drachten (De mens beschouwd, 1752)