Onbeperkt het bord volscheppen, het glas vullen, plezier maken. En dat allemaal voor een vaste –lage– prijs. Bij menige toerist is de all-inclusivevakantie in trek.Niet alleen in landen als Turkije en Curaçao bevolken massa’s mensen de luilekkerparken. Ook in arme derdewereldlanden strijken luxeminnende toeristen neer in de vakantieoorden, resorts genaamd. Veel contact tussen vakantieganger en de –arme– lokale bevolking lijkt er niet te zijn. Kan dat wel? Zo’n luxeleventje van een paar weken te midden van de ellende van de plaatselijke bevolking?

Een „moreel oordeel” wil de Tilburgse emeritus hoogleraar vrijetijdswetenschappen dr. Theo Beckers daar niet over vellen. Hij kan zich voorstellen dat „grote groepen consumenten” kiezen voor een all-inclusivevakantie. „Mensen hebben een heel jaar hard gewerkt. Druk, druk, druk. Vervolgens willen ze in hun vakantie onbezorgd genieten en alles voorgeschoteld krijgen. Ze willen in een korte tijd zo veel mogelijk plezier hebben.”

Wel kan Beckers zich voorstellen dat er weerzin bestaat tegen een luilekkervakantie, zeker in een ontwikkelingsland. „Veel toeristen willen niet alleen maar verzorgd worden. Dat vinden ze te passief. Ze willen in het vakantieland ook zelf actief zijn. Via internet kun je nu gemakkelijk je eigen vakantie samenstellen.”

Dat vakantiegangers meer dan eens min of meer gescheiden optrekken van de lokale bevolking is niet van vandaag of gisteren, stelt Beckers. „Al tijden sluiten vakantiegangers zich als het ware af van de lokale bevolking. In de gouden eeuw was toerisme ook al een elitair gebeuren. Toeristische centra vormen een wereld op zichzelf. All-inclusivevakanties zijn op dat punt niet uniek.”

Daartegenover signaleert Beckers de trend dat „steeds meer” toeristen juist wél in contact willen komen met de lokale bevolking in het vakantieland. „Mensen willen dan niet alleen maar gemak en genot, maar zijn ook oprecht geïnteresseerd in de leefwereld van de plaatselijke bevolking.”

De Tilburgse emeritus hoogleraar juicht die ontwikkeling toe. „Als je je bijvoorbeeld in vakantielanden als Marokko en Turkije verdiept in de leefwereld van de bewoners, leer je andere culturen beter kennen en sta je ook wat anders in het debat over de multiculturele samenleving.”

De Duitse onderzoeker Klaus Lengefeld van een Duitse ontwikkelingsorganisatie stelt dat massatoerisme een impuls betekent voor de economie in het vakantieland. Het bleek hem dat vakantieoorden in Nicaragua en het Caraïbisch gebied de lokale bevolking geen windeieren leggen.

Beckers onderschrijft die gedachtegang. „Sommige derdewereldlanden zijn voor een groot deel afhankelijk van inkomsten uit toerisme. Westerse reizigers zorgen in hun vakantieoorden dan wel voor een verschil in consumptieniveau in vergelijking met de lokale bevolking. Maar de toeristen brengen zeker meer welvaart in dat vakantieland.”

Verstoren luxe vakantieoorden in arme landen de lokale natuur en cultuur? „Die medaille heeft twee kanten. Waar grote toeristische druk is, ontstaat ook schade. Aan bijvoorbeeld koraalriffen in het Caraïbisch gebied. Anderzijds betekent toerisme ook dat er geld is om bijvoorbeeld monumenten te restaureren en te investeren in natuur-behoud.”