De gegarandeerde prijs die boeren krijgen voor magere melkpoeder en voor boter zakt vanaf 2007 met jaarlijks respectievelijk 3,5 en 7 procent. Opgeteld liggen er verlagingen van 17,5 en 35 procent in het verschiet. Fischler is bereid 58 procent van de inkomensachteruitgang te compenseren. Het systeem van de melkquota blijft in ieder geval tot 2014 intact. In 2007 en 2008 zullen de toegestane hoeveelheden telkens met 1 procent worden verhoogd.

De voornemens roepen in Nederland kritiek op. Land- en tuinbouworganisatie LTO-Nederland vindt dat ze te ver gaan. Volgens voorzitter G. Doornbos duwt de Europese Commissie zwakke bedrijven over het randje. Deze benadering kan melkveehouders de kop kosten, meent ook secretaris F. Beekman van het Productschap Zuivel. Hij voorziet forse inkomensdalingen.

De precieze gevolgen zijn nog onduidelijk. De helft van de Nederlandse melk is bestemd voor het produceren van kaas. Hoe de marktprijs van dat artikel zich zal ontwikkelen, valt moeilijk te voorspellen. „Als die de steunprijs volgt, wordt het zwaar. Dan zal een aantal boeren gedwongen zijn te stoppen”, aldus Beekman.

Minister Veerman van Landbouw is best te spreken over de door Brussel voorgestelde hervormingen. De plannen zijn „gedurfd, maar noodzakelijk.” Ze bieden perspectief voor een meer marktgericht en duurzamer landbouwbeleid, wat ook Nederland wil, stelde Veerman vanmorgen.

Fischler presenteerde vorige zomer zijn ideeën voor drastische wijzigingen in de sfeer van de EU-landbouwpolitiek. In oktober besloten de regeringsleiders dat de uitgaven op dit terrein, die ruim 40 miljard euro omvatten, vanaf 2007 met niet meer dan 1 procent per jaar mogen stijgen. Woensdag kwam de commissaris met bijgestelde plannen.

Die liggen nu voor aan de ministers van de lidstaten. Zij moeten uiteindelijk de besluiten nemen. Volgende week wijden zij er een eerste bespreking aan. Met name Frankrijk voelt weinig voor ingrijpende veranderingen.

Brussel wil de boeren in de toekomst één enkele bedrijfstoeslag verstrekken, waarvan de hoogte niet afhangt van de omvang van de productie. Wel van invloed op de te ontvangen directe inkomenssteun is hoe betrokkene omspringt met de naleving van normen op het gebied van milieu, voedselveiligheid, dierenwelzijn, arbeidsomstandigheden en het in goede conditie houden van de grond.

Voor agrariërs die jaarlijks minder dan 5000 euro bijgeschreven krijgen, vinden er door de tijd heen geen kortingen plaats. Degenen die tussen 5000 en 50.000 euro opstrijken, worden daarentegen geconfronteerd met een stapsgewijze verlaging, die in 2012 in totaal 12,5 procent bedraagt. Voor ondernemingen met een rechtstreekse betaling van boven de 50.000 euro dikt die geleidelijke neerwaartse aanpassing aan tot 19 procent.

Een deel van de op deze manier te realiseren besparingen komt beschikbaar voor wat heet de plattelandsontwikkeling. Daarbij praten we over zaken als behoud van het landschap, bescherming van het milieu en bevordering van het toerisme. Het begint met 1 procent in 2007, oplopend tot 6 procent in 2012. In absolute cijfers stemt dat overeen met 228 miljoen en 1,48 miljard euro aan extra middelen voor het genoemde doel.

Aanvankelijk had Fischler veel meer geld voor plattelandsontwikkeling uitgetrokken. Milieudefensie laat daarom kritiek horen. Deze organisatie vindt dat de EU-bestuurder met zijn aanpak geen echte hervorming aanbrengt en dat hij het milieu „afscheept met een fooi.”

Fischler heeft het in eerste instantie door hem bepleite plafond voor de omvang van de inkomenssteun, dat lag bij 300.000 euro, geschrapt. In een toelichting wees hij er woensdag op dat in de praktijk de boeren een dergelijk maximum zouden omzeilen door hun bedrijf te splitsen.