Door de gedeeltelijke heropening van de in 1971 afgesloten zeearm moet waterkwaliteit van het Grevelingenmeer te herstellen. Ook kan de opening in de dam worden gebruikt voor het opwekken van duurzame energie.De Brouwersdam is de laatste volledig gesloten dam die in het kader van de Deltawerken is aangelegd. Door de afsluiting van de zeearm de Grevelingen verdween de doorstroming vrijwel volledig uit het water, waardoor de natuurlijke processen verstoord raakten.

Staatssecretaris Huizinga van Verkeer en Waterstaat en het bestuur van het Natuur- en recreatieschap de Grevelingen zijn het eens geworden over een verkenning naar de beste wijze waarop de eb- en vloedwerking in het Grevelingenmeer kan terugkeren.

In hoofdlijnen gaat het om het maken van een doorlaatopening van ongeveer 200 meter in de dam. Tegelijk kan daarin een energiecentrale worden gebouwd die gebruik maakt van het in- en uitstromende Noordzeewater. Het verschil tussen de hoogste en de laagste waterstand (het getijslag) wordt waarschijnlijk zo’n 50 cm. Bij zwaar weer kan de doorlaatopening worden afgesloten.

Door het herstel van de eb- en vloedbeweging ontstaat 1400 ha nieuwe natte natuur in het Grevelingenmeer. De waterkwaliteit zal volgens het ministerie en het recreatieschap aanzienlijk verbeteren, omdat het dankzij de doorstroming meer zuurstof bevatten.

In het zuidelijke deel van de Brouwersdam kan een sluis worden gebouwd waardoor de recreatievaart rechtstreeks vanaf de Noordzee op het meer kan komen. De enige toegang tot het Grevelingenmeer is nu de dertig kilometer oostwaarts gelegen sluis bij Bruinisse. De tien jachthavens aan de oevers van de Grevelingen krijgen zo een korte verbinding met de Noordzee.

Naast de sluis is een nieuwe jachthaven mogelijk. Door deze aanpassingen wordt de Brouwersdam het centrum van het grote natuur- en recreatiegebied dat bestaat uit de Grevelingen en de ondiepe wateren van de Voordelta.

De energiecentrale kan volgens de initiatiefnemers van het onderzoek duurzame elektriciteit leveren aan 50.000 huishoudens. Zij vergroot ook de technische kennis van Nederland op dit gebied omdat het om een nieuw ontwerp gaat dat energie kan opwekken op plaatsen met slechts gering verval van water.

Bij extreem hoog water op de Rijn en de Maas kan dat water met behulp van de turbines van de getijdecentrale naar de Noordzee worden afgevoerd.

Een interactieve kaart van de Brouwersdam. Klik hier voor een grotere versie. Bron: Google Maps.

Het plan voor de reconstructie van de Brouwersdam is gemaakt door het Grevelingenschap en Rijkswaterstaat Om de regionale betrokkenheid te organiseren heeft het schap het initiatief genomen tot de Alliantie Grevelingen, die verder bestaat uit de provincies Zeeland en Zuid-Holland en de gemeenten Schouwen-Duiveland, Goedereede, Middelharnis, Dirksland en Oostflakkee. Daarnaast behoren ertoe Staatsbosbeheer, het Zeeuwse energiebedrijf Delta en de recreatieonderneming Duurzame Jachthaven van de Toekomst.

De reconstructie van de Brouwersdam zal investeringen vragen van zo’n 500 miljoen euro. Deze moeten door verschillende overheden en ondernemingen worden opgebracht. Een eerste verkenning van Rijkswaterstaat heeft in januari al aangetoond dat de aanpassingen mogelijk zijn. Staatssecretaris Huizinga en de Alliantie zijn het nu eens over een gezamenlijke verkenning in het kader van het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT). In die verkenning, die eind 2011 af moet zijn, komen alle recreatieve, economische en milieubelangen op nationale, regionale en lokale schaal aan de orde. Een dergelijke verkenning past Huizinga ook toe voor de renovatie van de Afsluitdijk. De kosten van de verkenning worden gedeeld door het Grevelingenschap (0,9 miljoen euro) en het Rijk (0,6 miljoen euro).