”Tekenen van hoop. Dagelijks denken en leven vanuit mogelijkheden”
Auteur: Robert H. Schuller
Uitgeverij: Kosmos-Z&K, Utrecht, 2002
ISBN 90 215 3915 2
Pagina’s: 368
Prijs: € 15,99. Apotheken en drogisterijen staan vol met allerlei middelen waardoor u zichzelf heel wat beter moet gaan voelen. U dient toch eigenlijk wel te geloven dat als u dat middel niet te baat neemt, u zichzelf tekortdoet. Welnu, zo’n apotheek verscheen in de vorm van een dagboek, gevuld met 365 pillen. Eén pil per dag zou wonderen moeten doen. Daar moet je in ieder geval in geloven, aldus de schrijver van het boek, de Amerikaanse voorganger Robert H. Schuller.

Het boek biedt 365 positieve gedachten voor het hele jaar! De titel wil ons ervan overtuigen dat dit werkt: ”Tekenen van hoop. Dagelijks denken en leven vanuit mogelijkheden”. Het is de boodschap van een voorganger die zijn tienduizenden verslaat vanuit een imposante kristallen kathedraal in Californië. Niet alleen in Amerika, maar ook in Nederland blijkt de boodschap van de Amerikaanse televisiedominee Schuller, via het tv-programma ”Hour of Power”, bij velen aan te slaan.

Het dagboek heeft 52 weekthema’s en bevat heel wat aansprekende voorbeelden en, inderdaad, een ogenschijnlijk zeer eenvoudige boodschap. Tenminste, als je gelooft in je eigen mogelijkheden! Ben je daarmee aan het eind gekomen, dan is de enige hoop dat je alsnog weer gaat geloven in jezelf. Immers: „bij God zijn alle dingen mogelijk”, aldus Schuller. Maar hij wekt sterk de indruk dat hij nooit gelezen heeft in welk verband deze woorden staan: „Bij de mensen is het onmogelijk…” Daarom is dit dagboek gevuld met een hopeloos ’Evangelie’. Ik zal dat illustreren aan de hand van enkele punten.

Opgeveritis
Hoe kun je leren leven vanuit mogelijkheden? Het antwoord is zeer eenvoudig, namelijk dat je iets nooit moet opgeven. „Wapen uzelf tegen ”opgeveritis”! En dat kan door in contact te blijven met een onfeilbare geestelijke krachtbron.” En mocht iemand zich afvragen welke „krachtbron” dat is, dan is dit wat de schrijver bedoelt: „U gaat onverstoorbaar door met de uitvoering van uw plan, omdat nota bene de kracht van de Eeuwige God in u woont!” Daar moet de lezer dus maar van uitgaan.

En wat die kracht is? Daar komt u achter als u uzelf toewijdt - een ander thema uit het dagboek. „De energie om ”Nee” te zeggen tegen wat verkeerd is en ”Ja” tegen wat God is…” Naar aanleiding van de gelijkenis van de zaaier schrijft Schuller: „God zaait voortdurend positieve zaadjes in uw leven. Een nieuwe droom misschien? Een idee dat u nog nooit aan iemand vertelde?”

Natuurlijk komt de Naam van de Heere Jezus wel vaak voor in een dergelijk boek. Maar dat Hij onze énige Hoop is, blijft totaal onduidelijk.

Succesmiddel
De schrijver wekt de indruk zich voortdurend in te spannen om de mens te laten geloven in… zichzelf! Als de ’consument’ maar wil geloven dat het werkt: geloven in Jezus Christus is het beste middel tot succes. Er zijn al heel wat staaltjes ’exegese’ ten beste gegeven over de vraag waarom Zachéüs in de boom klom. Deze had ik nog niet eerder gelezen: „Zachéüs was op zoek naar zelfvertrouwen, wat in feite honger naar God is.”

De lezer van dit dagboek wordt beschermd tegen iedere aanval op het eigen ik. „Berouw en bekering zijn geen negatieve begrippen, die gelijk zouden staan met zelfveroordeling. Bekering is ”je omdraaien” en vanaf dat moment Gods weg gaan! Op zekere dag zult u voor God staan, een moment waarop Hij u graag complimenten wil maken.”

Allemaal wat extreem? Het is in ieder geval een duidelijk voorbeeld wat ook de kerken in Nederland aantast. Een prediking die de mens een goed gevoel geeft of moet geven. De schrijver windt er geen doekjes om. „Ik ben! De twee belangrijkste woorden met een bepalende invloed op uw leven.” En van de Heere Jezus geldt: „Hij noemde zelfs niemand een zondaar en zag ieder mens als een heilige.”

Hopeloos
Het mag duidelijk zijn dat de boodschap van dit dagboek eenvoudigweg misleidend is ten aanzien van de eeuwige bestemming van de mens. Als er al over geloof wordt gesproken, dan zo dat je dat zelf wel even kunt regelen. Een hoopgevend voorbeeld? Schuller gaf iemand het advies: „Ga naar het raam en zeg: „Ik geloof, ik geloof!” En het werkte! „Ik had geen idee van wat ik nu eigenlijk aan het doen was, maar inmiddels weet ik waarom het werkt.”

En wat zou de man te horen krijgen die onder tranen riep: „Ik geloof, Heere! Kom mijn ongelovigheid te hulp?” Welnu, het recept uit de apotheek van Schuller is als volgt: „Hebt u last van twijfels? Benoem ze dan. Schrijf ze op. Verander ze daarna in zekerheden en merk dan hoe de Vreugdester opnieuw in uw leven gaat schijnen.”

Wie tot „Gods armenhuis” (Kohlbrugge) behoort, zal het in deze kristallen kathedraal zwaar te verduren hebben en zonder enige hoop zijn reis dienen te vervolgen zonder enig ”teken van hoop”. Het kristal uit Jesaja 54 is -Gode zij dank!- van een ander gehalte! Daar wordt het goddelijke „Ik zal…” vernomen. Werkelijk hoopgevend!