Last op schouders mantelzorger
Ze vindt het zonder meer zorgelijk dat een op de vijf personen die mantelzorg bieden aan patiënten met dementie ernstig overbelast is. Onderzoeker A. Francke: „Deze mensen zitten op het randje van wat ze aankunnen.”
Kunt u bij iemand terecht met uw vragen of problemen? Hebt u het gevoel er alleen voor te staan? Deze en andere vragen legde Francke, verbonden aan onderzoeksinstituut Nivel, voor aan 1526 mantelzorgers. Afgaande op de antwoorden raakt 18 procent van de ondervraagden door de zorg aan een dierbare met dementie ernstig overbelast, aldus het Nivel gisteren.Het zit hem niet alleen in de fysieke belasting die de zorg met zich meebrengt, aldus Francke. „Ook emotionele belasting speelt een rol. Het gaat dan om vragen als: Hoe ga ik om met woede en lusteloosheid bij een dementerende, of waar vind ik informatie over het verloop van dementie?”
Veel overbelaste mantelzorgers geven als reden voor de zorg aan dat hun naaste „het liefst door mij geholpen wil worden”, of dat er „geen andere zorg” beschikbaar is.” Francke: „Als dat de motieven zijn, is de kans op overbelasting het grootst.”
In Nederland hebben ruim 230.000 mensen dementie, een aantal dat volgens onderzoekers kan stijgen naar meer dan een half miljoen in 2050. Wat betekent dat, als er nu al zo veel overbelaste mantelzorgers zijn?
Francke: „Het ministerie verwacht terecht veel van casemanagement. De bedoeling daarvan is dat huisartsen, thuiszorgmedewerkers en instellingen voor ouderenzorg de patiënt en zijn familie kunnen doorverwijzen naar één hulpverlener die de centrale vraagbaak is en hen door het hele ziekteproces heen begeleidt. Zo’n functionaris kennen we in Nederland nog niet. Dat betekent dat er druk moet worden overlegd over de financiering. Zorgaanbieders en zorgkantoren zijn erover in gesprek.
Komen deze partijen er samen uit, dan is het risico op overbelasting van mantelzorgers daarmee nog niet afgewend. Het versoberen van de Algemene wet bijzondere ziektekosten (AWBZ) speelt ook een rol. Sinds 1 januari hebben alleen patiënten met zogenaamd ernstig regieverlies nog recht op AWBZ-gefinancierde ondersteunende begeleiding. Wie vorig jaar voor een beginnend dementerende een dagbehandeling in een verpleeghuis had geregeld, krijgt dat sinds dit jaar dus niet meer vergoed. Daarmee komt de last van zo’n dagbehandeling op de schouders van de mantelzorger terecht.”