Libië nieuwe voorzitter van VN-commissie mensenrechten
De Mensenrechtencommissie van de Verenigde Naties heeft maandag, tot ongenoegen van de Verenigde Staten, de Libische diplomate Najat al-Hajjaji tot voorzitter gekozen. De VS waren fel tegen de benoeming, omdat Libië de mensenrechten zou schenden en terrorisme zou financieren.
Afrika was dit jaar aan de beurt om de voorzitter te leveren van de commissie, waarin 53 landen vertegenwoordigd zijn. Op een top van de Afrikaanse Unie werd vorig jaar besloten dat Libië de voorzitter zou leveren. Al-Hajjaji kreeg maandag 33 stemmen voor en drie tegen. De overige zeventien leden onthielden zich van stemming.
Normaal gesproken wordt de voorzitter bij acclamatie gekozen. De leden hebben het recht een schriftelijke stemming te eisen en de VS waren dit jaar het eerste land dat van dat recht gebruik maakte. De stemming was geheim. Behalve de VS liet ook Canada van tevoren weten tegen te zullen stemmen. De derde tegenstem was naar verluidt afkomstig van Guatemala. De Europese commissieleden onthielden zich van stemming.
De Libische regering sprak van een „schitterende overwinning” die ondanks het verzet van de Verenigde Staten was behaald. De Zuid-Afrikaanse vertegenwoordiger in de commissie noemde het „ongelukkig” dat een geheime stemming noodzakelijk was. De houding van de Amerikanen had de Afrikaanse landen in een moeilijke positie gebracht, maar ze hadden de stemming door laten gaan om de problemen niet te verergeren.
De Amerikaanse vertegenwoordiger in de commissie, Kevin Moley, zei „diep teleurgesteld” te zijn over de uitslag. De Mensenrechtencommissie moet nu minder serieus worden genomen, aldus Moley. Andere diplomaten zeggen echter dat Al-Hajjaji, die eerder vice-voorzitter van de commissie is geweest, zich in het verleden altijd onpartijdig heeft opgesteld. De hoge commissaris voor de mensenrechten van de VN, de Braziliaan Sergio Vieira de Mello, zei van tevoren de kandidatuur van Al-Hajjaji te respecteren.
De VS willen dat Libië de verantwoordelijkheid op zich neemt voor de aanslag op Pan-Am-vlucht 103 boven het Schotse Lockerbie in 1988 en de nabestaanden van de slachtoffers een schadevergoeding betaalt. De Libische leider Muammar Gaddafi zei onlangs daartoe bereid te zijn als de VS op hun beurt een schadevergoeding uitkeren aan de slachtoffers van het Amerikaanse bombardement op Libië in 1986. Daarbij kwamen 31 mensen om het leven, onder wie de dochter van Gaddafi. De aanslag boven Lockerbie eiste 270 levens.
De mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch beschuldigt de Libische regering ervan politieke tegenstanders te ontvoeren en te vermoorden, gevangenen te folteren en verdachten zonder proces op te sluiten. Libië is niet toegankelijk voor mensenrechtenonderzoekers van de Verenigde Naties en andere organisaties.
Nederland was van 1992 tot en met 1997 voor het laatst vertegenwoordigd in de VN-Mensenrechtencommissie, waarvan het lidmaatschap rouleert.